सावधान महाराष्ट्रात "स्क्रब टायफस" ची एन्ट्री: लक्षणे आणि १० प्रतिबंधात्मक उपाय

महाराष्ट्र आरोग्य विभागाने स्क्रब टायफस या आजाराबाबत राज्यभरात हाय अलर्ट दिला आहे कारण बुलडाण्यात या आजाराचे नऊ रुग्ण बांधीत झाले असून तसेच खामगाव तालुक्यात सात रुग्ण सापडले आहे एका रुग्णाची प्रकृती अस्ताव्यस्त असल्याची माहिती आरोग्य प्रशासनाने दिली आहे. गंभीर असलेल्या रुग्णावर अकोला येथील रुग्णालयात उपचार सुरू आहेत. स्क्रब टायफस या बाबत बऱ्याच लोकांना माहिती नाही तर याबाबत या ब्लॉग मध्ये जाणून घेऊया की रोग पसरतो कसा,लक्षणे,तसेच प्रतिबंधात्मक उपाय!

स्क्रब टायफस हा एक वेक्टर-जनित रोग म्हणून ओळखला जात होता, जो आपल्या देशातील पर्वतीय आणि जंगलांनी भरलेल्या भागात सामान्य आहे. याचा परिणाम मुलांसह सर्व वयोगटातील लोकांना होतो हा रोग हे मध्यवर्ती मज्जासंस्था, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणाली, मूत्रपिंड, श्वसन आणि गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल सिस्टमवर परिणाम करू शकतो. 

स्क्रब टायफस म्हणजे काय?

पुनरुत्थान मानवी वर्तनातील बदल, अनियोजित शहरीकरण, जंगलतोड आणि वेगवान वाहतूक यामुळे व्हेक्टर तसेच उंदीरांचे एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी विस्थापन होऊ शकते. पूर्वी, माइट्सचे निवासस्थान डोंगराळ आणि जंगली भागात झुडुपेपर्यंत मर्यादित होते. तथापि, अलीकडील अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की माइट वाहून नेणारे उंदीर शहरी भागात देखील रोग पसरवत आहेत. उंदीर किंवा जंगलातील दाट गवताच्या संपर्कात आल्यावर ओरिएंशिया सुसूगामुशी नावाचा जीवाणू माणसाच्या शरीरात प्रवेश केल्यानंतर हा आजार होतो. या रोगाची लक्षणे चिकनगुनियासारखी असतात.

मानवी संसर्गाची पद्धत

चालताना, बसताना किंवा संक्रमित जमिनीवर पडलेला असताना मानव चुकून संसर्गजन्य लार्व्हा माइट्स उचलतो तेव्हा संसर्ग होतो. प्रौढ माइट्सच्या जीवन चक्रात चार अवस्था असतात: अंडी, अळ्या, अप्सरा आणि प्रौढ. लार्वा हा एकमेव टप्पा (चिगर) आहे जो हा रोग मानवांना आणि इतर पृष्ठवंशीय प्राण्यांमध्ये प्रसारित करू शकतो.

लक्षणे 

• अचानक येणारा ताप 
• डोळ्यांच्या बुबुळाच्या पुढील भागाचा होणारा दाह 
• तीव्र डोकेदुखी, तंद्री, उदासीनता 
• स्नायू वेदना मध्ये वेदना 

मुलांमधील लक्षणे

• ओटीपोटात दुखणे 
• उलट्या होणे 
• अतिसार
• मुलांमध्ये मृत्यू फार दुर्मिळ आहे. 

गरोदरपणातील दुष्परिणाम 

• तीव्र ज्वरजन्य आजार 
• मातांमध्ये नवजात स्क्रब टायफस प्रसूतीदरम्यान प्रसारित झाल्याची नोंद आहे 
• वाढीव गर्भाचे नुकसान 
• अकाली प्रसूती  
• स्क्रब टायफस सौम्य किंवा गंभीर असू शकतो

प्रतिबंधात्मक उपाय

चिकित्सा हा  मुख्य आधार,प्रादुर्भाव झालेला भाग टाळण्यासाठी, खालील उपायांचे पालन केले पाहिजे:
१. पुनरावृत्ती टाळण्यासाठी किमान ५ दिवस आणि रुग्णाला किमान ३-४ दिवस ताप येत नाही तोपर्यंत थेरपी चालू ठेवावी. 
२. गर्भधारणेदरम्यान यकृताच्या कमजोरीमध्ये डोस डॉक्टर च्या सल्याने घ्यावा.
३. संरक्षणात्मक कपडे घाला
४. संक्रमित भागात काम करणाऱ्या लोकांनी परमेथ्रीन असलेले कपडे घालण्याचा विचार करावा. 
५. आजूबाजूला बसताना किंवा कॅम्पिंग करताना, ग्राउंड कव्हर आणि बंद असलेले तंबू वापरावेत.
६. हॉट बाथ किंवा शॉवरमध्ये लेदरिंग केल्याने जोडलेले आणि जोडलेले नसलेले दोन्ही चिगर्स निघून जातील.
७. घराजवळ छोटी खुरटी, झाडे, झुडपी असतील ती काढून टाकावीत.
८. आसपास चा परिसर स्वच्छ ठेवा. 
९. भर पावसात गरज असेल तरच बाहेर पडा. 
१०. लक्षात घ्या या रोगात योग्य उपचार हाच आधार आहे . 

तुमची एक सूचना आमचा पुढचा ब्लॉग अधिक चांगला बनवू शकते, तर कृपया कमेंट करा, ब्लॉगमध्ये दिलेल्या माहितीने तुम्ही समाधानी असाल तर नक्कीच इतर पालकांसोबत शेअर करा.