मुलांचे वाचन कौशल्ये वाढवायच आहे मग करा ह्या गोष्टी

मुलाच्या यशासाठी वाचन आवश्यक असते. ही एक धीमी पण छान  प्रक्रिया आहे ती मुलाच्या मनात डोकावते. एकाच वेळी बर्‍याच गोष्टींचा शोध घेण्याचा मुलांचा कल असतो. शिकणे नैसर्गिकरित्या येते, परंतु जेव्हा वाचनाची वेळ येते तेव्हा प्रक्रिया स्वयं-शिकवण्याची प्रक्रिया नसते आणि ती शिकवण्याची आवश्यकता असते. त्यांच्यासाठी, वाचणे शिकणे म्हणजे त्यांच्यासाठी नवीन शब्द डीकोड करण्याचा प्रयत्न करणे म्हणजेच, जटिल शब्दांना सोप्या मूलभूत शब्दांमध्ये मांडण्याचा पर्यन्त, जे गुण स्पष्ट आणि अस्पष्ट हि आसू शकतात.
ही एक सोपी प्रक्रिया करण्यासाठी, आपण काय वाचायला हवे कसे काय ते पाहूया.

वाचन म्हणजे काय?

वाचन तयारी ही एक अवस्था आहे जिथे आपले मुल कसे वाचन करावे यासाठी सज्ज असतात.अनेक घटक आहेत जे मुलांमध्ये वाचनाची तयारी निश्चित करतात. परंतु त्याच वेळी मूलभूत विकासाचे टप्पे देखील आहेत जे आपल्या मुलाने कसे वाचन करावे कशी शिकण्यास तयारी दर्शवावी हे ठरविण्यात मदत करते.

वाचन तयारी योग्यता निश्चित करणे काय आहे?

चार मूलभूत विकासात्मक कौशल्ये आहेत जी आपल्या मुलास वाचन कसे शिकण्यास तयार आहे की नाही हे सुनिश्चित करते ते खालीलप्रमाणे आहेत-
मूल सामाजिकरित्या विकसित केले जाते: जेव्हा आपण म्हणतो की सामाजिकदृष्ट्या विकसित केलेला म्हणजे आपल्या मुलास वाचन शिकण्यापूर्वीच इतर मुलांबरोबर कसा सामाजिक संवाद साधता येईल हे जाणतो. मुलाला इतरांना कसे सहकार्य करावे हे माहित असणे आवश्यक आहे, वळणे कधी व कसे घ्यावे आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे वाचन शिकण्यापूर्वी आत्म-नियंत्रण विकसित करावे
मुलाचा भावनिक विकास महत्त्वपूर्ण आहे: मुलाचा भावनिक विकास त्याच्या आसपासच्या जगाची आणि तिच्याशी किती जुळते आहे याबद्दलचे प्रतिबिंबित करते. हे महत्वाचे आहे, कारण भावनिक विकासामुळे पुस्तकाच्या पात्रांशी संबंधित आहे

मूल शारीरिकदृष्ट्या तंदुरुस्त असले पाहिजे: हे असे म्हणण्याशिवाय नाही की जर मूल शारीरिकदृष्ट्या फिट नसेल तर तो किंवा ती वाचनासाठी व्यवस्थित बसू शकणार नाही आणि योग्य बसणे ही वाचनाची सर्वात महत्वाची परिस्थिती आहे. त्याशिवाय मुलाकडे देखील उत्तम मोटर कौशल्य असावे जेणेकरून तो किंवा ती पृष्ठ चुकटपणे फिरवू शकेल.

संज्ञानात्मक विकास महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते: आपले मूल वाचण्यास तयार आहे हे सुनिश्चित करण्यासाठी संज्ञानात्मक विकास महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, कारण संज्ञानात्मक विकासाद्वारे मुलाला एल आणि टी किंवा ए आणि ओ सारख्या वर्णांमध्ये दृश्यमानपणे फरक करता येईल. तथापि, वरील चार नमूद केलेल्या स्पर्धांव्यतिरिक्त, इतर काही आवश्यक चिन्हे देखील आहेत जे आपले मुल कसे वाचन कसे करावे हे शिकण्यास तयार आहेत की नाही हे जाणून घेण्यास मार्गदर्शन करेल.

माझे मुल वाचण्यास सज्ज आहे हे मला कसे समजेल?
जसे की आपल्या मुलाची लहान मुलामध्ये वाढ होते, तो किंवा ती काही चिन्हे दर्शवेल ज्यामुळे आपल्याला हे कळेल की आपले मुल कसे वाचायचे ते शिकण्यास तयार आहे. येथे काही मूलभूत चिन्हे आहेत जी आपल्याला जाणून घेण्यास मदत करतील.

प्रिंट अवेयरनेस:या प्रक्रियेमध्ये आपल्या मुलास शिकविणे आणि पृष्ठावरील मुद्रण, उल्लेख केलेले शब्द आणि त्यांचे शाब्दिक अर्थ समजून घेणे यांचा समावेश आहे. पुस्तक कसे धरायचे, मजकूर वाचण्यासाठी आणि नवीन शब्द कसे उच्चारता येईल हे शिकवून आपण प्रारंभ करू शकता. वाचनाचा क्रम वरपासून खाली, डावीकडून उजवीकडे आणि पुढच्या बाजूस कसा आहे यावर चर्चा करा. आपल्या मुलास नावे वाचण्यास प्रोत्साहित करण्याचा आणखी एक मार्ग म्हणजे रोजच्या जीवनातील घटकांवर छापलेले नावे आणि जेवणाच्या डब्यातल्या वस्तू, स्वयंपाकघरातील साहित्य कंटेनर, वर्तमानपत्राचे शीर्षक, रस्त्यांची चिन्हे, स्टोअर चिन्हे इ. इ. दर्शविणे.
पत्र ज्ञान त्यांना वर्णमाला जगात ओळख करून द्या. पत्र आणि शब्द जागरूकता वाढवण्यासाठी वैयक्तिक लिखित अक्षरे आणि शब्द ओळखण्यास त्यांना मदत करा
 ध्वनी जागरूकता: 
 जागरूकता ही बोललेल्या शब्दांमधील विविध ध्वनी ऐकण्याची आणि ओळखण्याची क्षमता आहे. बर्‍याच कथा व कविता वाचण्यामुळे आपल्या मुलाला त्यांच्या ध्वन्यात्मक कौशल्यांचा आदर करण्यास फायदा होऊ शकतो. आपण एक पुस्तक किंवा कविता एकत्र वाचता तेव्हा आपण आपल्या मुलाला यमक अपेक्षेसाठी प्रोत्साहित देखील करू शकता. 

ऐकणे आकलन: 
ऐकणे आकलन म्हणजे उच्चारल्या गेलेल्या शब्दांचा अर्थ समजून घेण्याची क्षमता आणि ती एखाद्या मार्गाने किंवा इतर मार्गाने वस्तू किंवा परिस्थितीशी संबंधित असते. चांगली ऐकण्याची क्षमता असलेल्या मुलांमध्ये शब्दसंग्रहाची विस्तृत श्रेणी असते आणि त्यांच्या दैनंदिन जीवनात लेखी मजकूर आणि ऐकलेले शब्द सहजपणे समजतात. हे कौशल्य विकसित करण्यासाठी, पालकांनी आपल्या मुलांना मोठ्याने वाचण्याची आवश्यकता आहे. 

आपल्या मुलाच्या आवडी: 
आवडीची पुस्तके वाचणे हा एक अतिरिक्त फायदा असू शकतो. आपण आपल्या मुलासह चित्रांची पुस्तके आणि स्पष्टीकरणासह दाखवू शकता ज्यामुळे त्यांची कल्पनाशक्ती वाढू शकेल आणि त्यांना वाचन ही एक मजेदार प्रक्रिया आहे यावर विश्वास ठेवण्यास प्रोत्साहित होतील.

वाचण्यासाठी प्रेरणा: 
आपल्या मुलास उत्तेजन देणे पुस्तके वाचण्यास प्रोत्साहित करण्याशिवाय काही नाही. प्रारंभ करण्यासाठी आपण कल्पित आणि नॉन-फिक्शन विभागातील विविध शैलींचा अनुभव घेऊ शकता. आपल्या मुलाला एखादा धडा वाचताना, "पात्रांना आनंद का वाटला?" असे खुला प्रश्न विचारा. "मुलगा का बाहेर गेला?" आणि अशीच आणि पुढे. कथाकथन आणि कल्पनारम्य पात्र भूमिका-प्लेशी जुळवून घ्या. आपल्या मुलास त्यांच्या वाचनाची कौशल्ये वाढविणे वाढवणे ही सर्वात महत्वाची बाब आहे. त्यांचे शब्दसंग्रह तयार करण्यात मदत करा, मजेदार गट वाचन सत्रांचे आयोजन करा, क्रियाकलाप आणि खेळाच्या वेळेची बरीच वाचणे त्यांना प्रोत्साहित करा.

माझे मूल वाचण्यास सज्ज आहे का?
प्रत्येक मुलाचा स्वतःचा शिकण्याचा स्वतःच्या सीमा रेषा उंबरठा असतो. म्हणून काळजी करू नका, जर आपल्या मुलाने वर नमूद केलेली कौशल्ये यापेक्षा जास्त दर्शवित नाहीत. आपले  मूल असल्यास ते बालवाडीत जात असेल तर शिक्षक काळजी घेतील की आपल्या मुला मध्ये कशी जागरूकता वाढवावी  आणि अक्षरे ओळखून कसे वाचायायला ते शिकण्यास तयार करावे.

वाचन करण्यास तयार असलेला ब्लॉग तुम्हाला आवडला का? तुम्हाला तत्परतेने वाचन करण्याविषयी माहिती आहे का? आपण आपल्या मुलाला वाचनासाठी कसे तयार करीत आहात? खाली टिप्पण्या विभागात आपली मते आणि अभिप्राय सामायिक करा
ब्लॉगमध्ये नमूद केलेल्या उपायांचे अनुसरण करण्यापूर्वीच आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
आपल्या सूचनांमधून आमचा पुढील ब्लॉग आणखी चांगला बनवू शकतो, म्हणून कृपया टिप्पणी द्या, जर आपण ब्लॉगमध्ये दिलेल्या माहितीवर समाधानी असाल तर इतर पालकांसह सामायिक करा.