गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग? लसीकरण माहिती,कारणे आणि उपचार

अलीकडेच, गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगावरील पहिल्या लसीकरणाच्या शुभारंभाने भारतीय वैद्यकीय इतिहासात एक ऐतिहासिक क्षण निर्माण झाला! क्वाड्रिव्हॅलेंट ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरस लस (qHPV) जी गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाविरूद्ध प्रभावी असल्याचे म्हटले जाते.  ड्रग्ज कंट्रोलर जनरल ऑफ इंडिया (DCGI) ने यापूर्वी सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडियाला गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाविरूद्ध लस तयार करण्यासाठी बाजारपेठ अधिकृतता दिली होती.

कर्करोग म्हणजे काय?

कर्करोगाची व्याख्या पेशींची अनियंत्रित वाढ अशी केली जाते जी कर्करोग वा कॅन्सर हा शरीरातील पेशींच्या अनियंत्रित वाढीमुळे उद्भवणारा रोग आहे. प्रत्यक्षात कॅन्सर म्हणजे एक रोग नाही. दोनशेहून अधिक प्रकारचे कॅन्सर आज ठाऊक आहेत. कॅन्सर कोणत्याही पेशीमध्ये, कोणत्याही उतीमध्ये आणि अवयवामध्ये होऊ शकतो.

गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग?

गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग हा महिलांच्या योनीमार्गात अस्वच्छतेमुळे गर्भाशयाच्या तोंडावर "ह्युमन पपिल्लोमा व्हायरस'(एचपीव्ही) या विषाणू द्वारे होणारा कर्करोग आहे. हा विषाणू हळुवार कार्यरत होत असल्याने रोगाच्या सुरुवातीला निदान होणे कठिण असते व आजार अगदी वरच्या स्तरात पोचल्यावर त्याचे निदान होते. अशा परिस्थितीत उपचारपद्धती अयशस्वी होऊन काही काळातच रुग्ण दगावतो. अगदी सुरुवातीच्या टप्प्यात या कर्करोगाचे निदान होऊन वेळेत उपचार केले गेल्यास रुग्ण पूर्णपणे बरा होऊ शकतो.

कारणे 

• गर्भाशयाच्या मुखाचा कॅन्सर गर्भाशयाच्या मुखाचा कॅन्सरचे प्रमाण आजही आपल्या देशात खूप जास्त आहे.
• नियमित तपासून न घेणं आणि स्वस्त:कडे दुर्लक्ष करणं यामुळे हा रोग वाढत जातो.
• या रोगाची लक्षणं म्हणजे सुरूवातीला पांढरे पाणी अंगावरुन जाते. शारीरिक संबंधानंतर रक्तस्त्राव होणं, रक्तमिश्रीत स्त्राव जाणं ही लक्षणं दिसतात. त्यामुळे खालील गोष्टी महिला करू शकतात.
• प्रत्येक स्त्रीने दर वर्षी स्त्रीरोगतज्ज्ञाकडून तपासून गर्भाशयाच्या मुखाच्या कॅन्सरचे‌ निदान प्राथमिक स्वरुपात असतानाच करायला पाहिजेत म्हणजेच उपचार होऊ शकतील. पॅप स्मीअर नावाची अत्यंत सोपी आणि स्वस्त तपासणी केल्यास गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग सुरुवातीलाच लक्षात येतो. 

भारतातील गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाची स्थिती

भारतातील १५ ते ४४ वर्षे वयोगटातील महिलांमध्ये गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग हा दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वाधिक वारंवार आढळणारा कर्करोग आहे. दरवर्षी सुमारे १.२५ लाख महिलांना गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचे निदान होते आणि भारतात ७५,००० हून अधिक महिलांचा या आजाराने मृत्यू होतो. भारतातील सुमारे ८३% आक्रमक गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाचे आणि जगभरातील सुमारे ७०% प्रकरणे एचपीव्ही-१६ किंवा १८ ला कारणीभूत आहेत. 

गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग होऊ नये म्हणून उपचार?

गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग होऊ नये म्हणून सध्या लसीकरण उपलब्ध आहे. वयाच्या ११ वर्षापासून ते ४५ वर्षापर्यंत हे लसीकरण आपण घेऊ शकतो आणि सर्व ठिकाणी ते मिळू शकते. गर्भाशयाच्या कॅन्सरला एन्डोमेट्रीयल कॅन्सर असंही म्हणतात. यामध्ये अंगावरून जास्त रक्तस्त्राव जाणं हे लक्षण दिसतं. याचेही निदान लवकर करता येते.

• सोनोग्राफी केल्याने गर्भाशयातील अस्तर जाड झाले असेल तर छोटेसे ऑपरेशन करुन कळू शकते की कॅन्सर झाला आहे किंवा नाही आणि त्याप्रमाणे ऑपरेशन ठरवलं जातं.
• स्त्रीबीजाचे कर्करोग पाळीमध्ये अनियमितपणा किंवा अति रक्तस्त्राव, ओटीपोटात दुखणं असं दिसल्यास सोनोग्राफी केल्यास स्त्री बीजाचे निदान होऊ शकते.
• गर्भाशयाच्या आजारामध्ये जर साध्या गाठी असतील जसे फायब्रॉईडस किंवा स्त्री बीज मोठे झाले असेल तर किंवा अति रक्तस्त्राव होत असेल तर गर्भपिशवी काढून टाकल्यास आजार पूर्णपणे नाहीसा होतो.

गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाच्या लसीकरणाची किंमत

गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग रोखण्यासाठी भारतातील पहिली स्वदेशी विकसित लस- CERVAVAC ची किंमत INR २०० ते INR ४०० च्या दरम्यान असण्याची शक्यता आहे आणि लसीकरण या वर्षाच्या शेवटी व्यावसायिकरित्या उपलब्ध केले जाईल.

CERVAVAC लसीकरणाची प्रभावीता

आधीच वर म्हटल्याप्रमाणे, CERVAVAC हे चतुर्भुज लसीकरण आहे आणि याचा अर्थ असा आहे की ह्युमन पॅपिलोमा व्हायरस (HPV) कारणीभूत असलेल्या कर्करोगाच्या 4 भिन्न प्रकारांविरूद्ध ते प्रभावी आहे.

लसीकरणाचा यूएसपी 

गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाची तीव्रता लक्षात घेऊन, हे लसीकरण संपूर्ण गेमचेंजर ठरू शकते, असे म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही आणि यामुळे जगभरातील महिलांच्या आरोग्याचेही या प्राणघातक कर्करोगापासून रक्षण होईल. CERVAVAC लसीकरणाचा आणखी एक यूएसपी असा आहे की तो अँटीबॉडीज तयार करून शरीरातील रोगप्रतिकारक प्रतिक्रिया उत्तेजित करण्यासाठी VLP ची ओळख करून देणारा दृष्टिकोन वापरून तयार केला जातो. गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाविरूद्ध लसीकरण लवकरात लवकर करून घ्या. कारण जीवनाच्या देणगीपेक्षा अधिक भाग्यवान आणि मौल्यवान काहीही असू शकत नाही.

अद्ययावत रहा, आणि स्वतःला लसीकरण करून घ्या !!