पावसाळ्यात मुलाची रोग प्रतिकारशक्ती वाढवण्याचे १० मार्ग

पावसाळा सुरू झाला की मनात धाकधूक सुरू होते की माझे मूल हंगामी सर्दी , खोकला , तापाला बळी पडेल पण त्यासाठी मी काही करू शकत नाही. माझ्या ओळखीच्या अनेक पालकांकडून मी हेच ऐकले आहे आणि मी आणखी ऐकलेले इतर काही प्रश्न देखील मला स्वतःलाही आश्चर्यचकित करतात

• मी अस काय करू शकते कि माझ बाळ आजारीच पडणार नाही? 
• मी माझ्या बाळाला पुन्हा पुन्हा आजारी पडण्यापासून कसे वाचवू शकतो?
• मी माझ्या बाळाची प्रतिकारशक्ती कशी वाढवू शकतो?

माझ्या बाळाने बोलायला सुरुवात केल्यापासून मी दर काही महिन्यांनी ही एक गोष्ट ऐकायला मला मिळते. 'आई, माझे नाक बंद झाले आहे आणि मला श्वासही घेता येत नाही, काहीतरी कर!' हे शब्द ऐकून मला भीती वाटते मनात हुरहूर निर्माण होते , काय करावे, खोकला अनेक आठवडे राहतो, सोबतच नाक वाहणे, ताप असे आजारही होतात. आणि मग गरम सूप बनवणे, वाहणारे नाक वारंवार पुसणे, अनेक वेळा हात धुणे, औषधे सोबत घेऊन जाणे आणि काही रात्री न झोपणे असे विधी सुरू होतात.

मुलाची प्रतिकारशक्ती वाढवण्याचे १० मार्ग

म्हणून मी काही सोपे उपाय आणि प्रतिबंधक पद्धती शोधून काढण्याचे ठरवले जे मौसमी आजारांशी लढण्यास तसेच शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढविण्यास मदत करतात. या आहेत काही खास टिप्स...

१. निरोगी पदार्थ
संतुलित आहार, व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ई, ओमेगा -3, कॅरोटीनॉइड्स आणि प्रोबायोटिक्स जास्त प्रमाणात खाल्ल्याने तुमच्या बाळाच्या शरीराला रोगाशी लढण्यासाठी बळ मिळू शकते. 

२. स्तनपान
बाळाचा जन्म होताच आईचे दूध हे त्याच्या शरीरातील रोगाशी लढण्याची ताकद वाढवण्याचा उत्तम मार्ग आहे. आईच्या दुधात अनेक रोग-प्रतिरोधक पदार्थ असतात जे संक्रमण, ऍलर्जी, मूत्रमार्गात संक्रमण आणि अगदी 'अचानक शिशु मृत्यू (SIDS)' चे धोका कमी करतात.

३. पूर्ण झोप
झोपेच्या कमतरतेमुळे तुमच्या बाळाला खूप थकवा येऊ शकतो, ज्यामुळे संसर्गाचा धोका वाढतो किंवा त्याची पुनर्प्राप्ती मंदावते. नवजात बाळाला किमान १८ तास झोपेची गरज असते, गुडघे टेकून किंवा चालात असलेल्या बाळाला किमान १२ ते १३ तासांची झोप लागते, तर बालवाडीत जाणाऱ्या मुलाला १० तासांची झोप लागते. जर तुमच्या बाळाला झोप येत नसेल किंवा झोपायला त्रास होत असेल तर तुमच्या बालरोगतज्ञांचा सल्ला घेणे उपयुक्त ठरेल.

४. लसीकरण नियमानुसार करा
लसीकरण केल्याने बालपणातील अनेक आजारांशी लढण्याची शरीराची ताकद वाढते. त्यामुळे बाळाच्या वयानुसार व नियोजित वेळी निर्धारित लस घेणे योग्य ठरते. काही डॉक्टर विशिष्ट कारणांसाठी बाळाला काही अतिरिक्त लस स्वतंत्रपणे घेण्याची शिफारस करतात, जी परिस्थिती समजून घेऊन आणि त्याचे फायदे आणि तोटे लक्षात घेऊन दिल्या जाऊ शकतात.

५. व्यायाम करा
तुमच्या मुलाला घराबाहेर खेळण्यास प्रोत्साहित करा. चाचण्यांमध्ये असे दिसून आले आहे की दिवसातून ३० मिनिटे खेळ केल्याने सर्दी होण्याचा धोका ५० टक्क्यांनी कमी होतो. म्हणून बाहेर जा आणि थोडे चालणे सुरू करा, त्याच्याबरोबर उद्यानात जा किंवा त्याच्याबरोबर खेळा आणि चांगला वेळ घालवा जो बाळाच्या शारीरिक व्यायामासाठी आवश्यक आहे

६. इतर लोकांचा बिडी-सिगारेटचा धूर टाळा (प्रदूषण टाळा)
जे बाळ दीर्घकाळ इतर लोकांच्या विडी-सिगारेटच्या धुराच्या आसपास असतात त्यांना कानात जंतुसंसर्ग, ब्राँकायटिस, सर्दी-खोकला आणि श्वसनाच्या इतर समस्यांचा धोका संभवतो. सिगारेटचा धूर घरामध्ये दीर्घकाळ राहण्यासाठी ओळखला जातो आणि सिगारेट विझल्यानंतर तो सोफा, रग्ज, बेड लिनेन आणि पडदे यासारख्या घरगुती सामानामध्ये आढळू शकतो.
त्यानंतरही तो बराच काळ तसाच राहतो. लहान मुलांचा श्वासोच्छ्वास वेगवान असतो आणि ते प्रौढांपेक्षा जास्त विषारी पदार्थ (४००० ज्ञात विषारी पदार्थांपर्यंत) श्वास घेतात. तुमच्या बाळाला इतरांच्या बिडी-सिगारेटच्या धुरापासून वाचवण्यासाठी हे करा:
तुमच्या घरात बिडी-सिगारेट पिण्यास पूर्णपणे बंदी घाला.
घरात बिडी-सिगारेट ओढणार्‍या लोकांना घराबाहेर आणि घराबाहेर जाऊन असे करण्यास प्रवृत्त करा.

७. औषधे देण्यासाठी घाई करू नका (वेळेवर औषध)
जास्त औषधे घेतल्याने शरीराची रोगाशी लढण्याची क्षमता कमी होते आणि शरीर कमकुवत होते. तुम्ही तुमच्या बाळाला आजारी पडताच डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय औषध देणे टाळावे. अँटिबायोटिक्स देत राहिल्याने तुमच्या बाळाच्या शरीराची आजाराशी लढण्याची क्षमता गंभीरपणे कमी होऊ शकते आणि त्यामुळे काहीवेळा स्वतःचे शरीर औषधाच्या प्रभावांना प्रतिकार करू शकते.

८. स्वच्छ वातावरण आणि स्वच्छता राखा
जंतूंच्या जागी राहिल्याने शरीराची रोगाशी लढण्याची क्षमता वाढते, परंतु त्या ठिकाणी जास्त काळ राहिल्याने रोगाशी लढण्याच्या क्षमतेवर विपरीत परिणाम होतो.घराचे वातावरण नेहमी स्वच्छ ठेवा, वारंवार हात स्वच्छ करण्यास प्रोत्साहित करा, दिवसातून दोनदा दात घासणे, दर काही महिन्यांनी दात टूथपेस्ट बदलणे, आंघोळ करणे आणि स्वच्छ कपडे घालणे यासारख्या आपल्या स्वच्छतेच्या सवयींचे पालन करणे हे काही उत्तम उपाय आहेत. बाळ निरोगी आणि स्वच्छ.

९. जीवनशैलीत बदल 
  होय, जसजसे तुमचे बाळ वाढत जाईल तसतशी त्याच्या शरीराची रोगाशी लढण्याची क्षमता देखील वाढेल. दरम्यान, मला आशा आहे की वर नमूद केलेल्या गोष्टींमुळे तुमच्या बाळाचे आरोग्य वाढेल आणि रोगाशी लढण्याची ताकद वाढेल. १ ते ३ वर्षाच्या बाळाला एका वर्षात ८ ते १० वेळा सर्दी होणे हे सामान्य आहे आणि यामुळे बाळाची रोगाशी लढण्याची ताकद देखील वाढते. तुम्ही तुमच्या बाळाला आजारी पडण्यापासून रोखू शकत नाही, पण जीवनशैलीत बदल करून तुम्ही तुमच्या बाळाची प्रतिकारशक्ती वाढवण्यात आणि तुमच्या कुटुंबाला निरोगी ठेवण्यासाठी खूप पुढे जाऊ शकता.

१०. लहानग्याच्या आहारात काय समाविष्ट कराल 
मग तुमच्या बाळाला योग्य प्रमाणात मिळत आहे याची खात्री करण्यासाठी तुम्ही तुमच्या आहारात काय समाविष्ट केले पाहिजे?

व्हिटॅमिन-सी: पेरू, पपई, संत्री, ब्रोकोली, कोबी, किवी, शिमला मिरची आणि स्ट्रॉबेरी यासारख्या गोष्टी.
व्हिटॅमिन ई: पालक, टोफू, बदाम, ऑलिव्ह ऑईल, ब्रोकोली, लौकी आणि भोपळा
ओमेगा-३: अक्रोड, मासे (सॅल्मन आणि सार्डिन), सोयाबीन, टोफू आणि कोळंबी
कॅरोटीनोइड्स: रताळे, पालक, गाजर, ब्रोकोली आणि भोपळा
प्रोबायोटिक्स: दही हे याचे उत्तम भांडार आहे.

तुमच्या एका सुचनेमुळे आमचा पुढचा ब्लॉग अधिक चांगला होऊ शकतो, तर कृपया कमेंट करा, ब्लॉगमध्ये दिलेल्या माहितीने तुम्ही समाधानी असाल तर इतर पालकांसोबत नक्कीच शेअर करा.