पालकांनी मुलाच्या वाढीस मदत कशी करावी? ५ मार्गदर्शक टिपा

आनुवंशिकता महत्त्वाची भूमिका बजावते हे आपल्याला माहीत आहे – उदाहरणार्थ, उंच पालकांच्या पोटी जन्मलेली मुले उंच असतात; लठ्ठपणा कुटुंबांमध्ये आनुवंशिक रित्या चालू शकतो आणि असेच अनेक घटक आपल्या नियंत्रणात येत नाहीत. आपल्या हातात काय आहे ते म्हणजे इतर घटकांची काळजी घेऊन मुलाला त्याच्या पूर्ण अनुवांशिक क्षमतेपर्यंत (आणि अधिक) पोहोचवणे. ते साध्य करण्यात मदत करण्यासाठी येथे काही टिपा आहेत.
 
मुलांना पूर्ण क्षमतेनुसार वाढता यावे यासाठी पालकांनी कोणती काळजी घ्यावी!

१. पोषण

तुमच्या मुलाच्या वाढीमध्ये पोषणाची महत्त्वाची भूमिका आहे यात शंका नाही. जवळपास २५ टक्के उष्मांक वाढीसाठी वाहून घेतले जातात. जे मूल नीट खात नाही ते कमी वजन, मंद वाढ आणि संक्रमणाशी लढण्याची क्षमता कमी दर्शवेल. दुसरीकडे, अस्वास्थ्यकर अन्न खाल्ल्याने लठ्ठपणा येतो. म्हणून चांगले खाणे महत्वाचे आहे – आणि योग्य खा!

• नित्यक्रम ठरवूंन ठेवा , नाश्त्यापासून सुरुवात करा. शाळेच्या दिवसांसाठी केळीसारखे सोपे पर्याय निवडा
• नमकीन, चिप्स या पॅकेजपेक्षा फळांसारखे आरोग्यदायी स्नॅक्स अधिक सहज उपलब्ध करा
• संशोधन दिवसातून ५ भाग फळे किंवा भाज्यांचे आदर्श सेवन करण्यास समर्थन देते
• साखर कमी आणि मसूर/बीन्स/पोल्ट्री/मासे जास्त खायला द्या 
• तुमच्या मुलाला दिवसातून ७-८ ग्लास पाणी पिण्यास प्रोत्साहित करा. साखर जोडलेल्या पेयांमध्ये प्रवेश मर्यादित करा
• स्वीकारार्हता सुधारण्यासाठी लंच बॉक्समध्ये आवडते आणि आरोग्यदायी अन्नाचे मिश्रण पॅक करा

२. क्रियाकलाप

वाढ राखण्यासाठी शारीरिकदृष्ट्या सक्रिय असणे महत्वाचे आहे. व्यायामामुळे अप्रत्यक्षपणे ग्रोथ हार्मोनचा स्राव उत्तेजित होतो (वाढीला प्रोत्साहन देणारे रसायन, विशेषतः उंची) आणि वजन व्यवस्थापनातही मदत होते. बैठी जीवनशैली हे अस्वस्थ वजन वाढण्याचे कारण आणि परिणाम आहे.

•  मुलांना दररोज किमान ६० mnt ची मध्यम मैदानी खेळाची अ‍ॅक्टिव्हिटी मिळाली पाहिजे – सायकल चालवणे, पोहणे, स्किपिंग, नृत्य – तुमच्या मुलाला जी काही क्रियाकलाप आवडते.
• स्क्रीन वेळ (फोन/संगणक/टीव्ही इ.) दिवसातील १-२ तासांपर्यंत मर्यादित असावा

३. झोप

जसं सक्रिय राहणं आवश्यक आहे, तसंच पुरेशी शांत झोप घेणंही आवश्यक आहे. झोप हा हार्मोनच्या पातळीशी निगडीत आहे आणि विज्ञानाने हे सिद्ध केले आहे की ग्रोथ हार्मोन मुख्यतः गाढ झोपेच्या वेळी स्राव होतो. त्यामुळे मुलं रातोरात वाढलेली दिसतात या निरीक्षणात काही तथ्य आहे! कमी झोपेमुळे भूक नियंत्रित करणाऱ्या हार्मोन्सवरही परिणाम होऊ शकतो ज्यामुळे जास्त कॅलरीयुक्त पदार्थांची अस्वस्थ इच्छा निर्माण होते.

•  प्रीस्कूल मुलांसाठी झोपेचा आदर्श कालावधी ११-१३ तास आणि शाळेत जाणाऱ्या मुलांसाठी १०-११ तास असतो.
• झोपण्याच्या वेळेची दिनचर्या सेट करा. रात्री ८-९ वाजेपर्यंत मुलांनी अंथरुणावर झोपावे असे लक्ष्य ठेवा. आठवड्याच्या शेवटी लवचिक रहा
• झोपेच्या वेळी चॉकलेट/सोडा यांसारखे कॅफिन असलेले पदार्थ टाळा
• झोपण्याच्या १ तास आधी टीव्ही/गॅजेट्स बंद करा

४. भावनिक आरोग्य

तणाव आणि भावनिक आरोग्य हे केवळ मुलाच्या संज्ञानात्मक विकासावर परिणाम करत नाही तर त्यांच्या शारीरिक वाढीवर देखील परिणाम करू शकतात. लहान मुलांमध्ये अत्यंत भावनिक वंचितता वाढीच्या संप्रेरकामध्ये व्यत्यय आणते आणि वाढ खुंटते. वृद्ध मुलांमध्ये तीव्र चिंता विशिष्ट संप्रेरक पातळी वाढवू शकते ज्यामुळे भूक वाढते आणि लवकर यौवन होते.

• समस्या लवकर सोडवण्याची गुरुकिल्ली म्हणजे संवाद. तुमचे काम-जीवन संतुलन समायोजित करून तुमच्या मुलाचे ऐकण्यासाठी वेळ काढा
• मित्र आणि कुटुंबियांसोबत निरोगी संबंध वाढवा
• लेखन/संगीत यांसारख्या सर्जनशील आउटलेटला प्रोत्साहन द्या
• स्वतःच्या भावनिक आरोग्याची देखील काळजी घ्या - लक्षात ठेवा स्थिर पालक एक स्थिर मूल बनवतात!

५. स्वयं-शिक्षण

मुले त्यांच्या पालकांची कॉपी करतात आणि कौटुंबिक सवयींचे पालन करतात. म्हणून, आपण योग्य उदाहरण मांडले पाहिजे आणि प्रतवारीच्या व्यावहारिक पद्धतीने घरामध्ये आवश्यक बदल केले पाहिजेत.

•  एक कुटुंब म्हणून निरोगी जीवनशैलीचा अवलंब करा - एकत्र खा आणि कुटुंबातील सदस्यांना सामील करण्यासाठी मजेदार क्रियाकलापांची योजना करा
• जागरूक राहा परंतु मुलासाठी काय आदर्श आहे याबद्दल वेड लावू नका...लक्षात ठेवा एक आकार सर्वांसाठी बसत नाही!
• क्लिनिक भेटी दरम्यान लसीकरण आणि वाढीचे निरीक्षण करत रहा

 तुमचा प्रयत्‍न स्पष्ट आहे की मुलांना निरोगी पौष्टिक आहार, पुरेशी झोप असलेली सक्रिय जीवनशैली, स्थिर प्रेमळ वातावरणात प्रदान करणे, जेणेकरुन त्यांना त्यांच्या पूर्ण क्षमतेनुसार वाढता यावे!