मुलामध्ये नेतृत्व कौशल्य कसे विकसित कराल? मार्गदर्शक टिप्स

All age groups

Sanghajaya Jadhav

2.0M दृश्ये

2 years ago

 मुलामध्ये नेतृत्व कौशल्य कसे विकसित कराल? मार्गदर्शक टिप्स

Only For Pro

blogData?.reviewedBy?.name

Reviewed by expert panel

Puja Vashisht

रोग व्यवस्थापन आणि स्व देखरेख
जीवनशैली

हे लक्षात ठेवा की प्रत्येक मुलामध्ये त्याच्या/तिच्या जीवनातील सर्व पैलूंमध्ये एक शक्तिशाली नेता बनण्याची क्षमता असते. गरज आहे ती पोषण आणि उत्तम प्रशिक्षणाची. परंतु नेतृत्व कौशल्ये कशी वाढवायची हे शिकण्यापूर्वी नेतृत्व म्हणजे नेमकं काय आणि नेतृत्व कौशल्ये काय आहेत हे जाणून घेऊ.

Advertisement - Continue Reading Below

नेतृत्व म्हणजे काय?

नेतृत्व अनेक प्रकारचे असते. व्याख्यानुसार नेतृत्व म्हणजे लोकांच्या गटाचे किंवा संस्थेचे नेतृत्व करण्याची क्रिया किंवा हे करण्याची क्षमता म्हणून परिभाषित केले जाते. केवळ कंपनी किंवा देशाचे नेतृत्व करण्यासाठी नेतृत्व आवश्यक नाही; ही विशिष्ट कौशल्ये असलेली गुणवत्ता आहे ज्याचे अनेक क्षेत्रांमध्ये मूल्य आहे.

नेतृत्व कौशल्ये काय आहेत?

नेतृत्व कौशल्ये ही अशी कौशल्ये आहेत जी एखाद्या व्यक्तीला त्याच्या किंवा तिच्या जीवनावर नियंत्रण ठेवण्यास आणि त्याच्या किंवा तिच्या जीवनात यशस्वीरित्या वाढ करण्यास अनुमती देतात. काही नेतृत्व कौशल्ये तुमच्या मुलामध्ये बिंबवली जाऊ शकतात तर त्यातील काही अंगभूत असतात आणि उदाहरणांद्वारे आणि तुमच्या मुलासाठी मार्गदर्शक म्हणून प्रोत्साहित केले जाऊ शकतात. येथे काही नेतृत्व कौशल्ये आहेत जी तुम्ही तुमच्या मुलामध्ये वाढवू शकता

स्पष्ट संवाद ही गुरुकिल्ली आहे: 
नेत्याने त्याच्या कल्पना स्पष्टपणे मांडण्यास सक्षम असावे आणि म्हणूनच स्पष्ट संवाद हे नेत्याचे मुख्य कौशल्य आहे.

प्रेरणा महत्वाची भूमिका बजावते: 
बरं, आपल्या सर्वांना हे माहित आहे की एक चांगला नेता असा असतो जो आपल्याला प्रेरणा देऊ शकतो आणि आपल्याला आणखी काही करण्यास प्रवृत्त करतो. त्यामुळे प्रेरणा हे नेत्याचे आणखी एक महत्त्वाचे कौशल्य/गुणवत्ता आहे. 

कधी प्रतिनिधीत्व द्यायचे ते जाणून घ्या: 
लक्षात ठेवा की प्रतिनिधीत्व हे दुर्बलतेचे लक्षण नसून ते स्पष्टतेचे आणि सामर्थ्याचे लक्षण आहे. खर्‍या नेत्याला माहीत असते की एखादे काम शक्य तितक्या चांगल्या पद्धतीने केले पाहिजे म्हणून त्याला किंवा तिला हे माहित असते की ते उपलब्ध सर्वोत्तम संसाधनांना कसे आणि केव्हा सोपवायचे

सकारात्मक व्यक्तिमत्व नेतृत्व गुणवत्तेत भर घालते: 
नेता त्याच्या दृष्टीकोनात नेहमीच सकारात्मक असतो. तो किंवा ती सर्व समस्यांना सकारात्मक दृष्टीकोनातून हाताळतो आणि म्हणूनच समस्या सोप्या मार्गाने सोडवण्यास सक्षम राहतो. 

सर्जनशीलता नेत्याच्या व्यक्तिमत्त्वात भर घालते: 
नेता त्याच्या किंवा तिच्या कल्पनांमध्ये सर्जनशील असतो आणि समस्या सोडवण्यासाठी किंवा नेतृत्व करण्याचे मार्ग शोधण्यासाठी काही मनोरंजक कल्पना घेऊन येतात.

नेता विश्वासार्ह असावा: 
नेता ही अशी व्यक्ती आहे जिच्यावर प्रत्येकजण आंधळेपणाने विश्वास ठेवतो की तो किंवा ती कोणाशीही किंवा कोणत्याही परिस्थितीशी पक्षपाती न होता न्याय करेल. नेत्याची ही काही मूलभूत कौशल्ये किंवा गुण आहेत, जे जर तुमच्या मुलाने आत्मसात केले तर तो खर्‍या अर्थाने नेता बनेल.

नेतृत्व कौशल्यांचे पालनपोषण करणे महत्वाचे का आहे?
आज आपण ज्या स्पर्धात्मक जगामध्ये राहतो त्या लक्षात घेता, आपल्या मुलामध्ये किमान मूलभूत नेतृत्व कौशल्ये वाढवणे अत्यावश्यक बनले आहे जेणेकरुन तो त्याच्या किंवा तिच्या समस्या स्वतःच्या मार्गाने सोडवू शकेल. याव्यतिरिक्त, लीडर स्किल्स तुमच्या मुलाला खालील गोष्टींची अनुमती देतात

  • त्याच्या किंवा तिच्या आयुष्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी
  • गोष्टी घडवून आणण्याची क्षमता विकसित करेल 
  • नेतृत्व कौशल्य तुमच्या मुलामध्ये आत्मविश्वास निर्माण करेल
  • आपल्या मुलाच्या समस्या सहजपणे सोडविण्यास मदत करेल
  • तुमच्या मुलाला संघात काम करण्यास मदत करेल

तुमच्या मुलामध्ये नेतृत्व कौशल्य कसे वाढवायचे?
येथे मी सर्व पालकांसोबत काही मार्ग सामायिक करत आहे ज्याचा वापर करून तुम्ही तुमच्या राजकुमार/राजकन्यामधील नेतृत्व कौशल्ये वाढवू शकता.

उदाहरणाद्वारे लीड करा: 
तुमच्या दैनंदिन जीवनात अशी अनेक ठिकाणे/इव्हेंट्स किंवा परिस्थिती आहेत जिथे तुम्ही लीडर बनत आहात. काहीवेळा तुम्ही स्वेच्छेने ते करत आहात आणि इतर वेळी परिस्थिती त्याची मागणी करेल. जिथे तुम्हाला योग्य वाटेल तिथे तुमच्या मुलाचा या परिस्थितीत समावेश करणे सुरू करा, या टप्प्यावर फक्त रोल मॉडेलिंग प्रदान करण्याचा हेतू आहे. तुम्ही तुमच्या मुलासोबत परिस्थिती आणि तुमची भूमिका शेअर करणे देखील निवडू शकता

नेतृत्वाच्या भूमिकेसाठी संधी निर्माण करा:
 तुमच्या मुलाला नेतृत्वाची भूमिका घेण्यास प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि सराव करण्यासाठी संधी द्या.  उदा. जर तुम्ही कौटुंबिक डिनरचे आयोजन करत असाल किंवा घरी साजरा करण्यासाठी एखादा कार्यक्रम असेल, तर कुटुंबातील प्रत्येक सदस्याला कार्यक्रमासाठी स्पष्ट वितरण करण्यायोग्य भूमिका घेण्यास सांगा. कौटुंबिक रात्रीच्या जेवणात तुमचे मूल मोलकरणीच्या मदतीने सर्व क्रॉकरी तयार करू शकते. इव्हेंट दरम्यान देखील जेव्हा या क्षेत्रात काही आवश्यकता निर्माण होते, तेव्हा तुमचे मूल तुमच्या देखरेखीखाली ते पूर्ण करेल

समस्या सोडवण्याच्या परिस्थिती ही उत्तम सुरुवात आहे: 
समस्या सोडवण्याच्या परिस्थिती निर्माण करा ज्यामध्ये तुमचे मूल स्वतंत्र निर्णय घेऊ शकेल. एकतर मुलाच्या जवळच्या वातावरणाशी किंवा त्याच्या/तिच्या स्वारस्याच्या पातळीशी संबंधित क्रियाकलाप घ्या

सांघिक क्रियाकलापांना प्रोत्साहन द्या: 
सांघिक क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होण्यास प्रोत्साहित करा. सांघिक क्रियाकलाप मुलांना अनेक महत्त्वपूर्ण जीवन कौशल्ये जसे की सहकार्य, वाटाघाटी इत्यादी शिकवतात.

तुमच्या मुलाला समस्येचे निराकरण करण्याचे मार्ग शोधण्यात मदत करा: 
तुमच्या मुलाला विशिष्ट कौशल्ये शिकवण्याचे लक्ष्य ठेवा, लहान भागांमध्ये मोठे काम मोडून काढणे, विशिष्ट ध्येय साध्य करण्यासाठी संसाधने तयार करणे यासारखी कौशल्ये. साठी उदा. पुन्हा जेव्हा तुम्ही तुमच्या मुलाच्या वाढदिवसाच्या पार्टीचे आयोजन करत असाल, तेव्हा तुम्ही नियोजन कसे करत आहात हे त्याला दाखवा आणि त्याला/तिला काही निवडी करण्याची परवानगी द्या. त्याला/तिला कामाचे वाटप कसे केले जाते आणि टाइमलाइन कशी तयार केली जाते ते शिकवा. जर शिकवत नसेल तर निदान त्याला निरीक्षण करून प्रश्न विचारू द्या.

तुमच्या मुलाच्या प्रत्येक प्रयत्नाचे नेहमी कौतुक करा आणि स्तुती करा जिथे तो/ती त्याचे नेतृत्व करण्याचे कौशल्य दाखवत आहे.

लक्षात ठेवा! प्रत्येक मुल सर्व ठिकाणी आणि प्रत्येक वेळी बोलण्यासाठी नेता बनलेच पाहिजे असे नाही, परंतु कौशल्यांचे पालनपोषण केल्याने त्यांना एक म्हणून दिसण्याची काही शक्यता नक्कीच निर्माण होऊ शकते.

आपल्या हातात गोष्टींची जबाबदारी घेणे हे एक कौशल्य आहे जे लहानपणापासूनच शिकवले पाहिजे अन्यथा जेव्हा आपल्याला जीवनात वेगवेगळ्या आघाड्यांवर आव्हानांना सामोरे जावे लागते किंवा अशा परिस्थितीचा सामना करावा लागतो जेथे संकल्प आणि त्वरित निर्णय घेणे आवश्यक असते तेव्हा आपण अनेकदा फसतो. तर, पुढच्या पिढीचे नेते तयार करण्यास सुरुवात करा.

Be the first to support

Be the first to share

support-icon
Support
share-icon
Share

Comment (0)

share-icon

Related Blogs & Vlogs

No related events found.

Loading more...