लहान मुलांना आरशा दाखवणे खरंच फायदेशीर आहे का?

बाळ तीन महिन्यांचे होईपर्यंत, ते आरशात त्यांच्या प्रतिबिंबांवर प्रतिक्रिया बघू शकतात. सर्व लहान मुलांना आरशाशी खेळायला आवडते. आरशात स्वतःचे प्रतिबिंब इतरांपेक्षा वेगळे दिसते हे त्यांना लहानपणापासूनच समजू लागते आणि ते ते ओळखू लागतात. जवळजवळ सर्व मुले १८ महिन्यांची झाल्यावर हे करू लागतात. तसेच बाळाला आरसा दाखवल्याने अतिसार होतो किंवा दात येण्यास उशीर होतो या कल्पनेचे समर्थन करण्यासाठी कोणतेही वैज्ञानिक पुरावे नाहीत. लहान मुलांमध्ये अतिसार सामान्यत: संक्रमण, आहारातील समस्या किंवा आरशांशी संबंधित नसलेल्या इतर आरोग्य घटकांमुळे होतो. त्याचप्रमाणे, दात येणे ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे जी अनुवांशिक आणि विकासात्मक घटकांनी प्रभावित होते, आरशामुळे नाही.

आरशाशी खेळणे मुलासाठी फायदेशीर आहे?
आम्ही तुम्हाला सांगतो की लहान मुलांना आरशात खेळू दिल्याने त्यांच्या मेंदूचा विकास होण्यास मदत होते. हे आवश्यक नाही की तुम्ही त्यांना फक्त तेच खेळ करायला प्रोत्साहित कराल ज्यातून त्यांना काही शिकायला मिळेल. कधीकधी त्यांना काहीही न करता खेळू देणे त्यांच्यासाठी चांगले असते.
 
आरशांशी खेळून मुलं स्वतःबद्दल शिकतात. माणसांशिवाय माकडे, डॉल्फिन आणि हत्ती हे एकमेव प्राणी आहेत ज्यात स्वतःला ओळखण्याची क्षमता आहे. संशोधनात असे सिद्ध झाले आहे की आरशांसोबत खेळल्याने त्यांच्या वाचन क्षमतेवरही सकारात्मक परिणाम होतो.

एक मजेदार प्रयोग

तुमच्या मुलाने त्याचा चेहरा ओळखण्यास सुरुवात केली आहे की नाही हे जाणून घेण्यासाठी, तुम्ही त्याच्या चेहऱ्यावर खूण ठेवू शकता. हे अशा प्रकारे करा की त्याला लक्षात येणार नाही आणि मग त्याला आरसा द्या. आरशात पाहून खुण काढायचा प्रयत्न केला तर तो स्वतःचा चेहरा ओळखू लागला. यावरून तुमच्या मुलाच्या मेंदूचा चांगला विकास होत असल्याचे दिसून येते.

चांगले चिन्ह

 आरशात पाहताना जर तुम्ही तुमच्या मुलाजवळ आगळेवेगळे चेहरे केले तर ते तुमची नक्कल करण्याचा प्रयत्न करतात. ते असे करतात कारण ते तुमच्या चेहऱ्यावर येणारे बदल ओळखण्यास सक्षम आहेत जे एक चांगले चिन्ह आहे. जेव्हा ते आरशांशी खेळतात तेव्हा मुलांमध्ये कलात्मकता आणि सर्जनशीलता विकसित होऊ लागते.

तथापि, बाळाला आरसा दाखवल्याने त्यांच्या विकासासाठी विविध फायदे होऊ शकतात:

व्हिज्युअल स्टिम्युलेशन: आरसे दृश्य उत्तेजन देतात, जे लहान मुलांच्या मेंदूच्या विकासासाठी आवश्यक आहे. लहान मुले नैसर्गिकरित्या चेहऱ्याकडे आकर्षित होतात आणि आरशामुळे त्यांना त्यांचे स्वतःचे प्रतिबिंब पाहता येते, ज्यामुळे त्यांची दृश्य समज कौशल्ये वाढते.

स्वत:ची ओळख: वयाच्या १८ महिन्यांच्या आसपास, बाळ आरशात स्वत:ला ओळखू लागतात. ही आत्म-जागरूकता सामाजिक आणि संज्ञानात्मक वाढीशी जोडलेला एक महत्त्वाचा विकासात्मक टप्पा आहे. आरशाशी संवाद साधल्याने बाळांना "स्व" ही संकल्पना समजण्यास मदत होते जी त्यांच्या भावनिक आणि सामाजिक विकासासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.

मोटर कौशल्ये: आरशामुळे मोटर कौशल्य विकासाला प्रोत्साहन मिळू शकते कारण लहान मुले आरशात पाहताना त्यांच्या प्रतिबिंबाला स्पर्श करतात किंवा चेहऱ्यावरील हावभाव करतात. हा संवाद हात-डोळा समन्वय आणि उत्कृष्ट मोटर कौशल्यांना प्रोत्साहन देतो.

भाषा विकास: आरशात गुंतून राहणे देखील भाषेच्या विकासास समर्थन देऊ शकते कारण मुले स्वतःचे निरीक्षण करताना बडबड करतात आणि आवाज करतात. हे काळजीवाहकांना बाळाशी परस्पर संवाद साधण्याची, भाषा कौशल्यांना बळकट करण्याची संधी प्रदान करते.

भावनिक विकास: आरसे बाळांना त्यांच्या भावना शोधण्यात आणि व्यक्त करण्यात मदत करू शकतात. ते हसतात किंवा स्वतःकडे पाहताना, भावनिक जागरूकता आणि आत्म-अभिव्यक्ती वाढवताना चेहऱ्यावरचे वेगवेगळे भाव काढतात.

बाँडिंग: काळजीवाहकासोबत मिरर वेळ सामायिक केल्याने बाळ आणि काळजीवाहू यांच्यातील बंध मजबूत होऊ शकतो. ही एक खेळकर आणि परस्पर क्रिया आहे जी सकारात्मक सामाजिक परस्परसंवाद आणि संलग्नता वाढवते.

सारांश, बाळाला आरसा दाखवल्याने अतिसार होत नाही किंवा दात येण्यास उशीर होत नाही. त्याऐवजी, हे व्हिज्युअल उत्तेजित होणे, स्वत: ची ओळख, मोटर कौशल्य विकास, भाषा समृद्धी, भावनिक शोध आणि काळजीवाहूंसोबत बंध यासह असंख्य विकासात्मक फायदे देते. बाळाच्या वाढीच्या आणि विकासाच्या विविध पैलूंना पाठिंबा देण्यासाठी हे एक मौल्यवान साधन आहे. इतर सर्व खेळांप्रमाणे, जर तुम्ही तुमच्या मुलासोबत या गेममध्ये भाग घेतलात तर ते त्यांच्यासाठी चांगले आहे. यामुळे तुमचा आणि मुलामधील भावनिक बंधही मजबूत होतो.