लहान मुलांमध्ये नाकातून रक्तस्त्राव होण्याची कारणे,टिप्स आणि खबरदारी!!

नाक हे रक्तवाहिन्यांनी समृद्ध शरीराचा एक भाग आहे (रक्तवहिन्यासंबंधी) आणि ते चेहऱ्यावर पसरत असल्याने असुरक्षित स्थितीत स्थित आहे. परिणामी, चेहऱ्यावर झालेल्या आघातामुळे नाकाला दुखापत आणि रक्तस्त्राव होऊ शकतो. रक्तस्त्राव जास्त असू शकतो किंवा फक्त एक किरकोळ गुंतागुंत असू शकतो. जेव्हा नाकाचा पडदा कोरडा होतो आणि क्रॅक होतो तेव्हा नाकातून रक्तस्त्राव उत्स्फूर्तपणे होऊ शकतो. कोरड्या हवामानात किंवा हिवाळ्याच्या महिन्यांत जेव्हा घरगुती हीटरमधून हवा कोरडी आणि उबदार असते तेव्हा हे सामान्य आहे. जर लोक सामान्य रक्त गोठण्यास प्रतिबंध करणारी औषधे घेत असतील किंवा कोणतीही दाहक-विरोधी औषधे घेत असतील तर ते नाकातून रक्त येण्याची शक्यता असते. या परिस्थितीत, अगदी किरकोळ दुखापत झाल्यास लक्षणीय रक्तस्त्राव होऊ शकतो.

मुलांमध्ये नाकातून रक्तस्त्राव होण्याची कारणे काय आहेत?
नाकातून रक्तस्त्राव होण्याचे प्रमाण थंड हिवाळ्याच्या महिन्यांत जास्त असते जेव्हा वरच्या श्वासोच्छवासाचे संक्रमण अधिक वारंवार होते आणि तापमान आणि आर्द्रतेमध्ये जास्त प्रमाणात चढ-उतार होतात. याशिवाय, कडाक्याच्या थंडीतून बाहेरच्या वातावरणात उबदार, कोरड्या, तापलेल्या घरात बदल झाल्यामुळे नाक कोरडे होते आणि नाकात बदल होतात ज्यामुळे रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता अधिक असते. कमी आर्द्रता असलेल्या उष्ण कोरड्या हवामानात किंवा ऋतू बदलत असताना नाकातून रक्तस्त्राव होतो. खालील घटकांमुळे लोकांना नाकातून रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता असते:

• संसर्ग
• विशेषत: मुलांमध्ये, नाक उचलण्यामुळे स्व-प्रेरित होण्यासह आघात
• ऍलर्जीक आणि नॉन-एलर्जिक नासिकाशोथ
• उच्च रक्तदाब 
• रक्त पातळ करणाऱ्या औषधांचा वापर
• कमी सामान्य कारणांमध्ये ट्यूमर आणि अनुवांशिक रक्तस्त्राव समस्या समाविष्ट आहेत
   

सामान्य नाकातून रक्तस्त्राव कसा थांबवायचा?
बहुतेक लोक ज्यांना नाकातून रक्तस्त्राव होतो ते डॉक्टरांच्या गरजेशिवाय समस्या हाताळू शकतात जर त्यांनी खालील प्रथमोपचार शिफारसींचे पालन केले तर:

• तुमचा अंगठा आणि तर्जनी यांच्यामध्ये नाकातील सर्व भाग एकत्र करा.
• चेहऱ्याच्या दिशेने घट्टपणे दाबा - नाकाचा भाग चेहऱ्याच्या हाडांवर दाबा.
• डोके पुढे टेकवून किंचित पुढे झुका. मागे झुकल्याने किंवा डोके मागे टेकवल्याने रक्त तुमच्या सायनसमध्ये आणि घशात परत जाऊ शकते आणि त्यामुळे रक्त गळणे किंवा इनहेल करणे होऊ शकते.
• किमान पाच मिनिटे नाक दाबून ठेवा. नाकातून रक्तस्त्राव थांबेपर्यंत आवश्यकतेनुसार पुनरावृत्ती करा.
• हृदयाच्या पातळीपेक्षा डोके उंच ठेवून शांतपणे बसा. सपाट बसू नका किंवा आपले डोके आपल्या पायांमध्ये ठेवू नका.
• नाक आणि गालावर बर्फ (टॉवेलमध्ये गुंडाळलेला) लावा.

नाकातून पुन्हा रक्तस्त्राव कसा टाळता येईल?

• घरी जा आणि ३० ते ४५ अंशांवर डोके उंचावत विश्रांती घ्या.
• आपले नाक फुंकू नका किंवा त्यात काहीही टाकू नका. जर तुम्हाला शिंक येत असेल तर तुमचे तोंड उघडा जेणेकरून हवा नाकातून नाही तर तोंडातून बाहेर पडेल.
• आतड्याची हालचाल करताना ताण देऊ नका. स्टूल सॉफ्टनर वापरा
• कोणतीही जड वस्तू उचलण्यासाठी ताणू नका किंवा खाली वाकू नका.
• आपले डोके आपल्या हृदयाच्या पातळीपेक्षा उंच ठेवण्याचा प्रयत्न करा.
• मऊ, थंड आहारावर रहा. किमान २४ तास गरम द्रवपदार्थ नाही.
• रक्त पातळ करणारी कोणतीही औषधे घेऊ नका. आपल्या डॉक्टरांनी ही औषधे लिहून दिली असल्यास, ही औषधे थांबविण्याबाबत आपण त्यांच्याशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे.

तुमचे डॉक्टर नाकाच्या आतील भागासाठी काही प्रकारचे स्नेहन मलम सुचवू शकतात (खाली पहा).
जर पुन्हा रक्तस्त्राव होत असेल, तर नाकातील गुठळ्या जबरदस्तीने शिंकण्याचा प्रयत्न करा. तुम्ही तात्पुरते उपाय वापरू शकता जसे की नाकातील कंजेस्टंट स्प्रे .या प्रकारच्या फवारण्या रक्तवाहिन्या आकुंचन पावतात. (सूचना: एका वेळी अनेक दिवस वापरल्यास, यामुळे व्यसन होऊ शकते म्हणून ते अल्पकालीन वापरासाठी शिफारसीय आहेत. तसेच, जर तुम्हाला उच्च रक्तदाब असेल तर वापरू नका.)
सामान्य नाकातून रक्तस्त्राव कसा थांबवायचा यावरील वरील चरणांची पुनरावृत्ती करा. रक्तस्त्राव होत राहिल्यास, डॉक्टरांना कॉल करा आणि/किंवा आपत्कालीन कक्षाला भेट द्या. 

नाकातून रक्तस्त्राव रोखण्यासाठी कोणती खबरदारी घ्यावी?
नाकातून रक्तस्त्राव होण्याचे सर्वात सामान्य कारण म्हणजे नाकातील पडदा कोरडे होणे. जर तुम्हाला वारंवार नाकातून रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता असेल तर, एखाद्या प्रकारच्या मलमाने नाक वंगण घालण्याचा प्रयत्न करणे सहसा उपयुक्त ठरते. हे क्यू-टिप किंवा तुमच्या बोटाच्या टोकाने नाकाच्या आत, विशेषतः मधल्या भागावर (सेप्टम) हळूवारपणे लागू केले जाऊ शकते. 

आपल्या डॉक्टरांना कधी कॉल करावे ?

• रक्तस्त्राव थांबवता येत नसल्यास किंवा होत राहिल्यास.
• जर रक्तस्राव जलद होत असेल किंवा रक्त कमी होत असेल तर.
• तुम्हाला अशक्त किंवा अशक्त वाटत असल्यास, बहुधा रक्त कमी झाल्यामुळे.
• जर तुमच्या नाकातून रक्तस्त्राव ताप किंवा डोकेदुखीशी संबंधित असेल.
• तुमच्या अर्भकाला किंवा बाळाला नाकातून रक्त येत असल्यास, बालरोगतज्ञांशी संपर्क साधा.

नाकातून रक्तस्त्राव कायम राहिल्यास किंवा वारंवार होत असल्यास, तुमच्या डॉक्टरांना भेटा, ते नंतर गरम यंत्र किंवा रासायनिक स्वॅबने नाकातून रक्तस्त्राव थांबवण्याची शिफारस करू शकतात (ज्यामुळे त्रास होत आहे अशा रक्तवाहिनीची काळजी). रक्ताचे. रक्तस्त्राव विकार तपासण्यासाठी रक्त तपासणीचे आदेश दिले जाऊ शकतात. जर रक्तस्त्राव सतत होत असेल तर, डॉक्टर अनुनासिक पॅक ठेवू शकतात, जे रक्तवाहिन्या संकुचित करतात आणि रक्तस्त्राव थांबवतात. क्वचित प्रसंगी, तुम्हाला हॉस्पिटलमध्ये दाखल केले जाऊ शकते किंवा तुम्हाला शस्त्रक्रियेची किंवा प्रक्रियेची आवश्यकता असू शकते ज्यामध्ये नाकातील रक्तस्त्राव वाहिन्या (अँजिओग्राफिक एम्बोलायझेशन) जोडण्यासाठी सामग्री वापरली जाते.