लहान मुले कधी बोलू लागतात? बाळ लवकरच बोलू लागेल हे सांगणारी चिन्हे

0 to 1 years

Sanghajaya Jadhav

3.4M दृश्ये

3 years ago

लहान मुले कधी बोलू लागतात? बाळ लवकरच बोलू लागेल हे सांगणारी चिन्हे

Only For Pro

blogData?.reviewedBy?.name

Reviewed by expert panel

Dr Deepali Bharadwaj

शारीरिक विकास
बोलणे आणि ऐकणे

बाळाचा मेंदू पहिल्या ७ वर्षात सर्वात जास्त वाढतो आणि या काळात मुले सर्वात जास्त शिकतात. या काळात लहान मुलेही चांगले बोलायला शिकतात. तुमच्या घरात बाळासाठी स्पष्ट भाषा आणि चांगले बोलण्याचे वातावरण असल्यास ते पटकन बोलायला शिकण्यास मदत करते या सुरुवातीच्या वर्षात हि वेळ अशी असते जेव्हा मन विचार करण्यास आणि समजून घेण्यासाठी तयार होते. या वर्षांमध्ये तुमचे बाळ बोलायला शिकते, भाषा शिकते आणि समाजाशी जोडले जाण्यासाठी बोलू लागते. चांगले बोलण्याचे वातावरण, इतर लोकांचे स्पष्ट आणि प्रतिध्वनीयुक्त आवाज आणि भाषा या सर्व गोष्टी तुमच्या बाळाला बोलायला शिकण्यास मदत करतात.

Advertisement - Continue Reading Below

आवाज, शब्द आणि भाषा म्हणजे काय? 

आवाज, शब्द आणि भाषा हे आपल्या भाषणाचे आवश्यक भाग आहेत. सुरुवातीच्या काळात हे सर्व मुलाच्या मेंदूच्या विकासासाठी खूप महत्वाचे आहे.

१) फुफ्फुसातून बाहेर पडणारी हवा, घशातील स्वराच्या पटांमध्ये कंप पावते, ज्यामुळे आवाज निर्माण होतो.

२) बोलण्यासाठी जीभ, ओठ, जबडा आणि घसा या अवयवांच्या एकत्र काम करून ओळखता येण्याजोग्या आवाजाला शब्द म्हणतात आणि या शब्दांची भाषा बनते.

३) भाषा हा शब्द आणि वाक्यांचा एक संच आहे जो आपल्याला लोकांना समजेल अशा पद्धतीने बोलायला लावतो. हे बोलणे, लिहिणे, चित्रे काढणे किंवा न बोलता पापण्या मिचकावणे किंवा तोंड करून व्यक्त केले जाते.

Advertisement - Continue Reading Below

लहान मुले कधी बोलू लागतात?  बाळ लवकरच बोलू लागेल हे सांगणारी चिन्हे

  • तुमचे बाळ जन्मल्यापासूनच बोलू लागते. जेव्हा त्याला भूक लागते, ओले असते किंवा ते अस्वस्थ असते  तेव्हा ते तुमच्याशी बोलते , परंतु भाषा पटकन शिकण्यासाठी त्याला दीर्घ प्रक्रियेतून जावे लागते आणि त्याच्या हावभाव आणि शब्दांद्वारे स्वतःला व्यक्त करण्याची क्षमता वाढते.
  • जन्मापासून ते तीन महिन्यांपर्यंत, तुमचे बाळ आवाज ओळखण्यास सुरुवात करते आणि त्याचे डोके परिचित आवाजाकडे नेण्याचा आणि चेहरा पाहण्याचा प्रयत्न करते. तीन ते चार महिन्यांत, तो खळखळून हसायला लागतो, जे त्याच्या बोलण्याच्या सुरुवातीचे खरे लक्षण आहे आणि आता तुमचे बाळ हसत, हसून, आनंद किंवा नाराजी व्यक्त करून समाजाशी जोडण्याचा प्रयत्न करते. 'प', 'ब' आणि 'म' आणि 'पुह', 'बुह' आणि 'मुह' सारखे पहिले आवाज तुमच्या बाळाच्या विनोदात सामील आहेत. 
  • बाळ ९ ते १२ महिन्यांचे होईपर्यंत, तो 'बाय-बाय' करण्यासाठी हात हलवू लागतो, 'नाही' करायला शिकतो आणि 'का-कू' सारख्या न समजण्याजोग्या शब्दांसह बराच वेळ बोलण्याच्या पद्धतीचे अक्षरशः अनुकरण करतो. लहान मुले त्यांचे पहिले शब्द बोलू लागतात, जे 'दादा', 'पापा' किंवा 'मामा' असू शकतात, त्यांच्या पहिल्या वाढदिवसाच्या आसपास.१८ महिन्यांच्या वयापर्यंत, बाळाला एका वेळी तुम्ही काय म्हणता ते समजू शकते आणि २० ते १०० शब्द जाणतात. २ वर्षांच्या वयापर्यंत, बाळाला २०० पेक्षा जास्त शब्दांचे ज्ञान असते आणि तो दोन शब्दांची वाक्ये बोलू लागतो, प्रश्नार्थक स्वरात कुरकुर करतो, ऐकलेल्या शब्दांची पुनरावृत्ती करतो, त्याच पद्धतीने बोलण्याचा प्रयत्न करतो आणि तुमचे छोटे प्रश्न समजू लागतात. 'कुठे आहे?' 'काय आहे?'
  • ३ वर्षांच्या वयापर्यंत, तुमच्या बाळाला ८०० ते ९०० शब्दांची चांगली समज असते. तो २ ते ३ शब्दांत बोलतो, 'हो' किंवा 'नाही' असे उत्तर देतो आणि स्वतःचे वर्णन 'मी' असे करू लागतो. यावेळी तुमच्या लहान मुलाशी बोलण्यात आणि त्याच्या मनात काय आहे हे जाणून घेण्यात तुम्हाला खूप आनंद होतो. वयाच्या ४ व्या वर्षी, तुमचे बाळ बोलायला शिकते आणि ४ ते ५ शब्दांची जोडलेली वाक्ये तयार करून बोलू लागते.
  • तो आपले मनातले बोलू शकतो, तुमच्याशी बोलू शकतो आणि कथा सांगू शकतो. तुमच्या कविता ऐकून तो खूश होतो आणि त्याला हसायला आणि विनोदही कळायला लागतात.
  • त्याने बालवाडीत जाण्याचे वय ओलांडल्यावर तुमचे मूल कोण आहे? का? कुठे? आणि कसे? शब्दांचा वापर करून तुम्हाला प्रश्न विचारण्यास सुरुवात करतो आणि या प्रश्नांची उत्तरे देखील देऊ लागतो. तो त्याचे नाव आणि पूर्ण पत्ता सांगू लागतो, लांबलचक वाक्य बोलू लागतो आणि तुमच्याशी बोलू लागतो.

तुमच्या बाळाला भाषा आणि बोलणे शिकण्यास कशी मदत करावी?

जेव्हा तुमचे बाळ आजूबाजूच्या वातावरणातून भाषा शिकते तेव्हा त्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी या चरणांचे अनुसरण करा. नक्की वाचा...

  • आपल्या बाळाशी बोला आणि त्याच्याशी संभाषण करा
  • बोलण्यात वेगवेगळे शब्द आणि वाक्ये वापरा
  • बोलल्यानंतर थांबा आणि तुमच्या बाळाला प्रतिक्रिया देण्यासाठी वेळ द्या
  • तुमच्या बाळाला गाणी गा तुमच्या बाळाला तुमचे शब्द समजणार नाहीत पण तो तुमचा आवाज ओळखेल आणि प्रतिसाद द्यायला शिकेल
  • हातवारे करून तुमच्या बाळासोबत 'पॅट अ केक', 'पीक ए बू' सारखे गेम खेळा
  • तुमचे बाळ ६ ते ९ महिन्यांचे झाल्यावर त्याला आरसा दाखवा आणि त्याला विचारा 'हे कोण आहे?'
  • आपल्या बाळाला नाट्यमय खेळांमध्ये सामील करा

जर मुलाने बोलणे सुरू केले नाही तर धोका का आहे?

जर मुल बोलत नसेल तर धोक्याची चिन्हे कोणती आहेत? येथे काही गोष्टी आहेत ज्या तुमच्यासाठी चिंतेचे कारण असू शकतात आणि ज्यासाठी तज्ञांचा सल्ला घेणे चांगली कल्पना असेल.

  • जर बाळाने १६ ते १८ महिन्यांच्या वयात समजण्यासारखा एकही शब्द बोलला नसेल तर
  • जर मुल २ वर्षांच्या वयापर्यंत दोन-अक्षरी वाक्ये बोलत नसेल
  • बाळ १८ महिन्यांच्या वयात त्यांचे पहिले शब्द बोलतात परंतु त्यानंतर ते भाषेच्या विकासाची गती राखू शकत नाहीत
  • ९ ते १८ महिन्यांच्या दरम्यान त्यांचे पहिले अक्षर बोलल्यानंतर, बाळ त्यापलीकडे जाऊ शकत नाहीत.

तुमची एक सूचना आमचा पुढचा ब्लॉग अधिक चांगला बनवू शकते, तर कृपया कमेंट करा, ब्लॉगमध्ये दिलेल्या माहितीने तुम्ही समाधानी असाल तर इतर पालकांसोबत नक्कीच शेअर करा.

Be the first to support

Be the first to share

support-icon
Support
share-icon
Share

Comment (0)

share-icon

Related Blogs & Vlogs

No related events found.

Loading more...