प्रजासत्ताक दिन आणि महत्त्व याबद्दल मुलांना काय शिकवावे?

प्रजासत्ताक दिन हा भारताचा राष्ट्रीय सण आहे. तो दरवर्षी २६ जानेवारीला साजरा केला जातो. आपण २०२२ साली देशाचा ७३ वा प्रजासत्ताक दिन साजरा करत आहोत. आपण दरवर्षी २६ जानेवारी हा प्रजासत्ताक दिन म्हणून साजरा करतो. प्रजासत्ताक दिनाशी संबंधित अनेक ऐतिहासिक महत्त्वाच्या गोष्टी आहेत ज्या आपण आपल्या मुलाला सांगायला हव्यात. तर, या ब्लॉगमध्ये आम्ही तुम्हाला प्रजासत्ताक दिनाशी संबंधित काही रंजक माहिती सांगणार आहोत.

आपण प्रजासत्ताक दिन का साजरा करतो ते मुलांना शिकवा( Educate Child Why We Celebrate Republic Day)

खरं तर, २६ जानेवारी १९५० रोजी भारत सरकार कायदा (१९३५) काढून भारताची राज्यघटना लागू करण्यात आली. भारतीय संविधान २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी भारतीय संविधान सभेने स्वीकारले आणि २६ जानेवारी १९५० रोजी अंमलात आले. पूर्ण स्वराज दिन (२६ जानेवारी १९३०) लक्षात घेऊन २६ जानेवारी रोजी भारतीय राज्यघटना लागू करण्यात आली. प्रजासत्ताक दिन दरवर्षी २६ जानेवारीला पूर्ण प्रजासत्ताक झाल्याच्या आनंदात साजरा केला जातो.

प्रजासत्ताक दिन दरवर्षी २६ जानेवारीला का साजरा केला जातो?

देशाच्या स्वातंत्र्यानंतर संविधान सभा स्थापन झाली ज्याने देशाची राज्यघटना तयार केली. २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी देशाच्या संविधान सभेने भारतीय राज्यघटना स्वीकारली. पुढच्या वर्षी म्हणजे २६ जानेवारी १९५० रोजी संपूर्ण देशात संविधान लागू झाले. म्हणूनच दरवर्षी हा दिवस प्रजासत्ताक दिन म्हणून साजरा केला जातो. आता तुम्हाला हे देखील कळले पाहिजे की २६ जानेवारीचाच दिवस का निवडला गेला? २६ जानेवारी १९२९ रोजी काँग्रेसने ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध पूर्ण स्वराज्याचा नारा दिला.

स्वातंत्र्य दिन आणि प्रजासत्ताक दिन यात काय फरक आहे?

१५ ऑगस्ट १९४७ ला आपल्या देशाला स्वातंत्र्य मिळाले त्यामुळे आपण १५ ऑगस्ट हा स्वातंत्र्य दिन म्हणून साजरा करतो पण त्यावेळी आपल्या देशाला स्वतःचे संविधान नव्हते. २६ जानेवारी १९५० रोजी आपल्या देशाची राज्यघटना लागू झाली, म्हणून हा दिवस प्रजासत्ताक दिन म्हणून साजरा केला जातो.

संविधान निर्मिती प्रक्रियेला किती दिवस लागले?

संविधान सभेच्या मसुद्यावरील चर्चा एकूण ११४ दिवस चालली आणि संविधान बनवण्याच्या प्रक्रियेला एकूण २ वर्षे, ११ महिने आणि १८ दिवसांचा कालावधी लागला. त्यावेळी या कामासाठी सुमारे ६.४ कोटी रुपये खर्च करण्यात आले होते. २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी संविधान सभेने पारित केले तेव्हा त्यात एकूण २२ भाग, ३९५ लेख आणि ८ वेळापत्रके होती. सध्या संविधानात २५ भाग, ३९५ कलमे आणि १२ वेळापत्रके आहेत.

प्रजासत्ताक दिनाची परेड पाहण्यासाठी तिकीट कुठे मिळेल?

सेना भवन, नॉर्थ ब्लॉक, लाल किल्ला, संसद भवन, जंतरमंतर, शास्त्री भवन आणि इतर ठिकाणांहून राजपथ येथे प्रजासत्ताक दिनाची परेड पाहण्यासाठी तिकीट मिळू शकते.

प्रजासत्ताक दिनी ध्वज कोण फडकवतो?

प्रजासत्ताक दिनानिमित्त दिल्ली येथे आयोजित कार्यक्रमात भारताचे राष्ट्रपती ध्वजारोहण करतात. प्रजासत्ताक दिनाच्या समारंभात राष्ट्रपती भव्य परेडची सलामी घेतात. राज्यांमध्ये, तेथील राज्यपाल राष्ट्रध्वज फडकवतात. त्याचवेळी स्वातंत्र्यदिनी पंतप्रधान दिल्लीत तिरंगा फडकवतात आणि राज्यांमध्ये मुख्यमंत्री ध्वजारोहण करतात.

या वर्षी म्हणजे २०२२ मध्ये आपण कोणता प्रजासत्ताक दिन साजरा करत आहोत?

तुम्हाला माहिती आहेच की, २६ जानेवारी १९५० रोजी देशात पहिला प्रजासत्ताक दिन साजरा करण्यात आला. त्यामुळे आता त्यानुसार यंदाचा ७३ वा प्रजासत्ताक दिन आपण साजरा करत आहोत.२६ जानेवारी २०२२ रोजी भारत आपला ७३ वा प्रजासत्ताक दिन साजरा करणार आहे. यावेळी प्रजासत्ताक दिनी हे वेगळे असेल की प्रजासत्ताक दिनाचा कार्यक्रम २३ जानेवारीपासून म्हणजेच सुभाषचंद्र बोस जयंतीपासून सुरू होईल, तर मागील वर्षी तो २४ जानेवारीपासून सुरू होत होता. त्याचबरोबर, यावेळी इंडिया गेटवर अमर जवान ज्योती पेटवली जाणार नाही, कारण ती राष्ट्रीय युद्ध स्मारकात विलीन करण्यात आली आहे.

यावेळी प्रजासत्ताक दिन विशेष का आहे?

कोरोना महामारीमुळे यावेळी प्रजासत्ताक दिनानिमित्त काही विशेष व्यवस्था करण्यात आल्या असून त्यात बरेच बदलही करण्यात आले आहेत.
थर्मल स्क्रीनिंग व्यतिरिक्त, डॉक्टर आणि आरोग्य कर्मचारी देखील परेड स्थळाच्या प्रवेश बिंदूवर उपस्थित राहतील. सॅनिटायझर, फेस मास्क, हातमोजे यांचीही व्यवस्था करण्यात आली आहे.

प्रजासत्ताक दिनी मुलांमध्ये काय जागृती करावी?

• या प्रजासत्ताक दिनी, सवयींमध्ये छोटे-छोटे बदल करून, तुमच्या मुलांसमोर असा आदर्श ठेवा की शिस्तबद्ध जीवनशैली अंगीकारून, ते चांगल्या मार्गावर पुढे जातील आणि एक चांगले राष्ट्र घडवण्यात आपली भूमिका बजावतील. 
• यावेळी मुलांना ऊर्जा संसाधनांचे संरक्षण करण्यास शिकवा. त्यांना सांगा की ही संसाधने मर्यादित आहेत, म्हणून त्यांचे जतन करणे महत्त्वाचे आहे. त्यांच्यामध्ये ही सवय लावा की ते खोलीतून बाहेर पडताना एसी, लाईट, टीव्ही, पंखा बंद करतील.
• यावेळी प्रजासत्ताक दिनानिमित्त मुलांना पर्यावरणावर प्रेम करायला शिकवा. त्यांना रोपे लावण्यासाठी आणि आजूबाजूचा परिसर स्वच्छ ठेवण्यास प्रवृत्त करा. त्यांना हवा, पाणी आणि आवाजाचे कोणत्याही प्रकारचे प्रदूषण पसरवण्यास मनाई करा. याशिवाय पाण्याचा अपव्यय न करण्याची शपथ घ्या.
• याशिवाय प्रजासत्ताक दिनानिमित्त सार्वजनिक मालमत्तेचे रक्षण आणि काळजी घेण्यास मुलाला शिकवा. त्यांना सांगा की, रेल्वे स्टेशन, बस स्टॉप आणि पार्क या सार्वजनिक ठिकाणी अजिबात कचरा टाकू नका.
• या प्रजासत्ताक दिनी तुम्ही मुलाला कायद्याचे पालन करायलाही शिकवू शकता.
• तसेच हुंडा प्रथा, स्त्री भ्रूणहत्या, भ्रष्टाचार यांसारख्या सामाजिक वाईट गोष्टींविरुद्ध लढण्यासाठी बालकांना प्रवृत्त करा. मुलाने हे शिकले तर तो खरोखर देशासाठी खूप काही करेल.
• याशिवाय मुलाला भारतीय नृत्य, संगीत आणि साहित्यात रस घेण्यास प्रवृत्त करा. देशाचे जबाबदार नागरिक बनायचे असेल तर आधी त्यांच्यात देशभक्तीची भावना बिंबवायला हवी.

या प्रजासत्ताक दिनानिमित्त आपण आपल्या मुलांना रोजच्या सवयींमध्ये छोटे-मोठे बदल करून एक चांगला माणूस बनण्याची प्रेरणा देऊ, अशी शपथ घेतली पाहिजे. Parentune.com तर्फे तुम्हाला प्रजासत्ताक दिनाच्या खूप खूप शुभेच्छा.

तुमची एक सूचना आमचा पुढचा ब्लॉग अधिक चांगला बनवू शकते, तर कृपया कमेंट करा, ब्लॉगमध्ये दिलेल्या माहितीने तुम्ही समाधानी असाल तर इतर पालकांसोबत नक्कीच शेअर करा.