जन्मजात बाळांच्या त्वचेच्या रंगावर कोणत्या गोष्टीचा परिणाम होतो?

तुमच्या बाळाचा त्वचेचा रंग, सावळा,काळा किंवा गोरा, हा गर्भधारणेच्या वेळी त्याच्या जनुकांद्वारे निर्धारित केला जातो. गर्भधारणेदरम्यान तुम्ही बाळाचा रंग उजळ निघावा यासाठी जे काही क्लुप्त्या केल्या ज्यामुळे बाळ जन्मल्यानंतर तुमच्या बाळाच्या रंगात थोडाफार बदल दिसेल पण त्यामुळे तुमच्या बाळाचा नैसर्गिक रंग बदलणार नाही. जेनेटिक्स तुमच्या बाळाच्या त्वचेतील मेलेनिनचे प्रमाण ठरवतात. मेलेनिन हे रंगद्रव्य आहे जे त्वचेचा रंग ठरवते. तुमच्या बाळाच्या त्वचेत जितके अधिक मेलेनिन असेल तितका त्याचा रंग गडद(सावळा) होईल. मेलॅनिन सूर्याच्या हानिकारक किरणांपासून त्वचेचे संरक्षण करते. 

• जर तुमच्या बाळाला नियमितपणे सूर्यप्रकाश मिळत असेल, तर त्याची त्वचा गडद होईल आणि जर त्याला जास्त काळ थेट सूर्यप्रकाश मिळाला नाही तर तो अधिक गोरा दिसू शकतो. पण तो त्याच्या नैसर्गिक त्वचेच्या रंगापेक्षा कधीही गोरा होणार नाही, जो जन्मानंतर लगेचच तयार होतो.
• नवजात बालके बहुधा जन्माच्या वेळी गोरी दिसतात ज्यात त्वचेचा रंग कधी कधी गुलाबी असतो. गुलाबी रंगाची छटा लाल रक्तवाहिन्यांमधून येते जी तुमच्या नवजात मुलाच्या पातळ त्वचेतून दिसून येते. बहुतेक पालक असे गृहीत धरतात की हा त्यांच्या बाळाच्या त्वचेचा वास्तविक रंग आहे. परंतु नवजात बाळाची त्वचा किंचित गडद होते कारण त्याला रंग देणारे नैसर्गिक रंगद्रव्य - मेलेनिन - तयार होते. त्यामुळे तुमच्या बाळाचा रंग सुरुवातीला स्वतःहून थोडा बदलणे सामान्य आहे.
• तुमच्या बाळाचा जन्म झाला तेव्हा तुम्ही किती आठवडे गरोदर होता त्यानुसार नवजात मुलाची त्वचा बदलते. अकाली जन्मलेल्या बाळांना पातळ, पारदर्शक दिसणारी त्वचा असते आणि ते लॅनुगो, बारीक, निस्तेज केसांनी झाकलेले असू शकतात. ते अजूनही व्हर्निक्सने झाकलेले असू शकतात, एक स्निग्ध पांढरा पदार्थ जो त्वचेला अम्नीओटिक द्रवपदार्थापासून वाचवतो.
• पूर्ण-मुदतीच्या आणि उशीरा झालेल्या बाळांना त्यांच्या त्वचेच्या पटीत व्हर्निक्सच्या काही खुणा असतात. उशीरा झालेल्या बाळांना किंचित सुरकुत्या दिसू शकतात.
• त्वचेच्या रंगाची तुमची प्राधान्ये तुमच्या बाळावर न ठेवण्याचा प्रयत्न करा आणि निसर्गाने त्याला कसे बनवले याबद्दल त्याचे कौतुक करा. बहुतेक पालक आपल्या बाळाचा रंग हलका करण्याचा प्रयत्न करतात, परंतु त्वचेचा रंग हलका होण्यासाठी केलेल्या गोष्टी बर्‍याचदा आरोग्यदायी नसतात. 
• जर तुमच्या बाळाचा जन्म नवजात काविळीने झाला असेल, तर तुमचे डॉक्टर तुम्हाला दिवसातून १० ते १५ मिनिटे सकाळी सूर्यप्रकाशात जाण्यास सांगतील. हा त्याच्या उपचारांचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. सूर्यप्रकाशामुळे तुमच्या बाळाच्या त्वचेच्या रंगात होणारा कोणताही बदल तात्पुरता असतो.
• तुमचे बाळ जसजसे वाढत जाते, तसतसे त्याच्या वाढत्या दृष्टीसाठी आणि त्याच्या सर्वांगीण आरोग्यासाठी आणि शारीरिक विकासासाठी मैदानी खेळणे खूप महत्त्वाचे असते. निरोगी हाडांसाठी महत्वाचे असलेले व्हिटॅमिन डी तयार करण्यासाठी तुमच्या मुलाने उन्हात खेळायला वेळ घालवला पाहिजे.
• तुमच्या बाळाच्या त्वचेचा रंग जसजसे बाळाचे वय वाढत जाईल तसतसे बदलत जाईल. काही वेळा जेव्हा तुमचे मूल उन्हात बाहेर खेळण्यात जास्त वेळ घालवते तेव्हा त्याची त्वचा किंचित गडद होते. ज्या महिन्यांत मैदानी खेळणे नेहमीच शक्य नसते, त्या महिन्यांत तो अधिक चांगला दिसतो. परंतु त्याच्या त्वचेचा रंग काहीही असो, त्याच्या त्वचेच्या रंगाबद्दल काळजी करू नका, गोरी त्वचा म्हणजे अधिक सुंदर त्वचा नाही.

घरोघरी आया जन्माला आलेल्या बाळाची काळजी अधिक घेण्यासाठी घरगुती पेस्ट, उबटान किंवा क्रीम लावून बाळाचा रंग बदलण्याचा प्रयत्न करतात. याचा तुमच्या बाळाच्या रंगावर परिणाम होण्याची शक्यता नाही आणि ते तुमच्या बाळासाठी हानिकारक देखील ठरू शकतात.

१) होममेड पेस्ट 
कच्च्या दूध, ताजी मलई, बेसन (बेसन) आणि हळद (हळदी) यांची पेस्ट बाळाच्या मसाज दरम्यान अनेकदा लावली जाते. कच्च्या दुधात जिवाणू असू शकतात ज्यामुळे अतिसार किंवा टीबी सारखे संक्रमण होऊ शकते. ताजे क्रीम त्वचेला स्निग्ध बनवते आणि उन्हाळ्यात किंवा हिवाळ्यातही नीट धुतले नाही तर पुरळ होऊ शकते. तसेच, बेसन आणि हळदीच्या खरखरीत स्वरूपामुळे बाळाच्या संवेदनशील त्वचेवर थोडे ओरखडे किंवा पुरळ उठू शकतात.

२) टॅल्कम पावडर
काही माता त्यांच्या बाळांना गोरी दिसण्यासाठी त्यांना भरपूर टॅल्कम पावडर लावतात. केवळ हे कार्य करणार नाही, परंतु चेहऱ्यावर टॅल्कम पावडर वापरण्याची शिफारस केली जात नाही कारण तुमचे बाळ लहान टॅल्क कणांमध्ये श्वास घेऊ शकते. 

३) फेअरनेस क्रीम्स
तुमच्या बाळावर कोणतेही फेअरनेस क्रीम वापरणे योग्य नाही. जरी फेअरनेस क्रीम्स बाळास उजळत असतील  तरी ते सुरक्षित किंवा बाळाच्या नाजूक त्वचेसाठी योग्य नाही. त्यामध्ये स्टिरॉइड्स आणि इतर रसायने असू शकतात, जसे की पारा आणि हायड्रोक्विनोन असुरक्षित आहेत. ही रसायने घटकांच्या यादीत असू शकत नाहीत. स्टिरॉइड्स असलेली क्रीम्स देखील चेहऱ्यावर कधीही वापरू नयेत. तुमच्या बाळावर फेअरनेस क्रीम्स वापरल्याने त्याच्या नाजूक त्वचेवर पुरळ, ऍलर्जी आणि त्वचा जळू शकते. काही जण आयुर्वेदिक किंवा नैसर्गिक त्वचा उजळणारी क्रीम्स वापरणे देखील निवडतात; तथापि, या तयारींच्या सुरक्षितता आणि परिणामकारकतेवर पुरेसे अभ्यास नाहीत. यांपैकी काही क्रीममध्ये सूचीबद्ध नसलेले घटक देखील असू शकतात ज्यामुळे दुष्परिणाम होऊ शकतात.

४) रंगातील भिन्नतेबद्दल जागरूकता 
कोणत्याही त्वचेची किंवा रंगातील भिन्नतेबद्दल जागरूक असले पाहिजे. जेव्हा तुमच्या बाळाचे तापमान जास्त असते तेव्हा त्याची त्वचा लाल किंवा तांबूस दिसू शकते किंवा थंडीमुळे त्याच्या हातावर आणि पायावर थोडीशी निळसर छटा असू शकते. काही मुलं खूप रडतात तेव्हाही लाल किंवा जांभळ्या होतात. रंगातील हे सर्व बदल सामान्य आणि तात्पुरते आहेत. दुसरीकडे, काही रंग बदल हे आरोग्याच्या समस्येचे संकेत देऊ शकतात आणि वैद्यकीय लक्ष देण्याची गरज आहे. जर रडल्यानंतर निळसर छटा निघून गेली नाही किंवा तुमच्या बाळाची त्वचा, ओठ आणि नखांवर निळसर छटा असेल तर ते श्वासोच्छवासाच्या समस्येचे किंवा अपरिपक्व रक्ताभिसरण प्रणालीचे लक्षण असू शकते.

काही बाळांमध्ये, हृदयाच्या दोषामुळे त्वचेचा रंग (सायनोसिस) बदलतो कारण त्यांच्या रक्तातील ऑक्सिजनची पातळी त्यांच्यापेक्षा कमी असते. हलक्या त्वचेच्या बाळांना निळसर रंगाची छटा असते.