आपल्या सर्वांना माहित आहे की जीवनसत्त्वे हे आपल्या शरीरासाठी अत्यंत महत्वाचे पोषक घटक आहेत. आपल्या शरीराला व्हिटॅमिन A, B, C, D, E आणि K सारख्या इतर अनेक जीवनसत्त्वांची आवश्यकता असते. आपल्या शरीराला जन्मापासून मृत्यूपर्यंत विविध कार्यांसाठी या जीवनसत्त्वांची गरज असते. या जीवनसत्त्वांच्या कमतरतेमुळे शरीरावर गंभीर दुष्परिणामही होतात. दररोज किती व्हिटॅमिन सी आवश्यक आहे ते जाणून घेऊ या.

व्हिटॅमिन सीला एस्कॉर्बिक ऍसिड असेही म्हणतात. हे एक उत्कृष्ट अँटी-ऑक्सिडंट देखील आहे. व्हिटॅमिन सी हे जलद पाण्यात विरघळणारे जीवनसत्व आहे. आज या लेखात आपण व्हिटॅमिन सी बद्दल चर्चा करणार आहोत. 

व्हिटॅमिन सी आपल्या शरीरासाठी का महत्त्वाचे आहे?
व्हिटॅमिन सी शरीरासाठी एक बहुमुखी पोषक तत्व आहे. आपल्या वयानुसार आपल्याला दररोज किती व्हिटॅमिन सी आवश्यक आहे याची माहिती खाली दिली आहे:

तुमचे/मुलाचे वय       व्हिटॅमिन सी सामग्री
० - ६ महिने                 ४० मिग्रॅ
७ महिने ते १ वर्ष           ४५ मिग्रॅ
१ वर्ष ते ३ वर्षे               १५ मिग्रॅ
४ वर्षे ते ८ वर्षे               २५ मिग्रॅ
९ वर्षे ते १३ वर्षे             ४५ मिग्रॅ
१४ वर्षे ते १८ वर्षे           ७५ मिग्रॅ (पुरुष), ६५ मिग्रॅ (महिला)
१९ वर्षे ते ५० वर्षे           ९० मिग्रॅ (पुरुष), ७५ मिग्रॅ (महिला)
गर्भधारणा                   ८५ मिग्रॅ
स्तनपान                     १२० मिग्रॅ

अशा प्रकारे, निरोगी व्यक्तीला दररोज ८० ते १०० मिलीग्राम व्हिटॅमिन सी आवश्यक असते. यासाठी तुम्ही व्हिटॅमिन सी युक्त आहार घेऊ शकता किंवा गरज भासल्यास डॉक्टरांनी सांगितलेल्या व्हिटॅमिन सीच्या गोळ्या किंवा व्हिटॅमिन सी सप्लिमेंट्स घेऊ शकता.

व्हिटॅमिन सी चे आरोग्य फायदे काय आहेत?
आपल्या शरीरातील अनेक महत्त्वाच्या कार्यांसाठी व्हिटॅमिन सी आवश्यक आहे. याच्या आरोग्य फायद्यांची माहिती खाली दिली आहे.

अँटी-ऑक्सिडंट: व्हिटॅमिन सी हे एक चांगले अँटी-ऑक्सिडंट मानले जाते. आपल्या शरीरातील फ्री रॅडिकल्समुळे त्वचेवर सुरकुत्या दिसू लागतात आणि म्हातारपण लवकर येते. व्हिटॅमिन सी समृद्ध आहाराचे सेवन केल्याने मुक्त रॅडिकल्स नष्ट होतात आणि तुमची त्वचा तरुण राहते.

प्रतिकारशक्ती : व्हिटॅमिन सीच्या नियमित सेवनाने शरीराची प्रतिकारशक्ती मजबूत राहते आणि व्यक्ती सहजासहजी आजारी पडत नाही. विशेषत: मुलांना ‘क’ जीवनसत्त्व पुरेशा प्रमाणात दिल्यास ते वारंवार सर्दी, खोकला, तापाचे बळी ठरत नाहीत.

कॅल्शियम: शरीरात कॅल्शियम शोषण्यासाठी व्हिटॅमिन सी खूप महत्वाचे आहे. व्हिटॅमिन सीच्या अनुपस्थितीत, कॅल्शियम शोषले जात नाही आणि हाडे कमकुवत होतात. बाळाच्या स्नायूंच्या आणि हाडांच्या योग्य विकासासाठी, कॅल्शियमसह व्हिटॅमिन सी पुरेशा प्रमाणात देणे आवश्यक आहे.

कोलेस्ट्रॉल: जर तुम्ही व्हिटॅमिन सी दररोज पुरेशा प्रमाणात घेत असाल तर ते तुमचे कोलेस्ट्रॉल नियंत्रणात ठेवण्यास उपयुक्त ठरते.

सर्दी: ज्या लोकांना वारंवार सर्दी होत असते त्यांनी व्हिटॅमिन सी घेणे आवश्यक आहे. ते हिस्टामाइनचा प्रभाव कमी करते, शरीरात सर्दी वाढवणारे घटक आणि तुमची प्रतिकारशक्ती देखील वाढवते.

रक्त गोठणे: दुखापत झाल्यास थोड्याच वेळात रक्त गोठते आणि रक्त प्रवाह आपोआप थांबतो. रक्त गोठण्याच्या प्रक्रियेसाठी व्हिटॅमिन सी खूप महत्वाचे आहे.

उच्च रक्तदाब: उच्च रक्तदाबाच्या रुग्णांनी दररोज पुरेशा प्रमाणात व्हिटॅमिन सी घेणे आवश्यक आहे. हे रक्तवाहिन्या पसरन व रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करते.

दात: हिरड्यांच्या आरोग्यासाठी व्हिटॅमिन सी खूप महत्वाचे आहे. त्याच्या अनुपस्थितीत, हिरड्यांमधून रक्त येणे, हिरड्या सैल होणे आणि हिरड्या फुटणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.

कर्करोग: व्हिटॅमिन सी शरीरात सर्व प्रकारचे कर्करोग पसरण्यापासून रोखते. जी व्यक्ती नियमितपणे पुरेशा प्रमाणात व्हिटॅमिन सी घेते त्याला कर्करोगाचा धोका ५०% पर्यंत कमी होतो.

व्हिटॅमिन सीचे आहारातील स्रोत कोणते आहेत? 

तुमच्या शरीराला व्हिटॅमिन सी पुरेशा प्रमाणात मिळते याची खात्री करण्यासाठी तुम्ही तुमच्या आहारात खालील फळे आणि भाज्यांचा समावेश करावा:

फळे – आवळा, संत्री, लिंबू, संत्री, मनुका, पपई, द्राक्षे, टोमॅटो, पेरू, केळी, अननस, स्ट्रॉबेरी, एवोकॅडो, सफरचंद, आंबट रसाळ फळे इ.
भाज्या – मुळ्याची पाने, फणस, सलगम, पुदिना, कॉर्न, बीटरूट, कोबी, हिरवी धणे, कडधान्ये (भिजवल्यानंतर), पालक, दूध इ.
 
व्हिटॅमिन सी कमतरतेचे साइड इफेक्ट्स काय आहेत?
जर शरीराला व्हिटॅमिन सी पुरेशा प्रमाणात मिळत नसेल तर त्याच्या कमतरतेमुळे खालील दुष्परिणाम किंवा रोग होऊ शकतात:

• मोतीबिंदू
• त्वचा रोग
• गर्भपात
• रक्तस्त्राव होणे
• हिरड्या मध्ये वेदना
• ऍलर्जी
• अशक्तपणा
• भूक न लागणे
• कर्करोग

 अशाप्रकारे, व्हिटॅमिन सी हे आपल्या शरीरासाठी एक अत्यंत आवश्यक पोषक घटक आहे आणि आपले शरीर निरोगी आणि मजबूत ठेवण्यासाठी आपण दररोज आपल्या आहारात अशा पदार्थांचा समावेश केला पाहिजे ज्यामधून आपल्याला दररोज पुरेशा प्रमाणात व्हिटॅमिन सी मिळते.